Oorlogen zijn niet alleen een verschrikking voor de mens, maar treffen vaak ook andere dieren die leven in gebieden waar de bommen vallen of het mitrailleurvuur ratelt. In de Tweede Wereldoorlog vielen naast veel andere instituten bijvoorbeeld ook dierentuinen massaal ten prooi aan het oorlogsgeweld. In Oorlogszone Zoo besteedt auteur Kevin Prenger bijvoorbeeld aandacht aan het lot van de Berlijnse Zoologischer Tiergarten tijdens WOII. Veel mensen zullen de verwoesting van de dierentuin afdoen als een weinig belangwekkende voetnoot in de annalen van de Tweede Wereldoorlog, maar dit is slechts ten dele waar. De destructie van de zoo staat namelijk in zekere zin symbool voor het bredere plaatje. De verwoesting en dood van talloze onschuldige dieren illustreert de zinloosheid van de oorlog en symboliseert tegelijkertijd ook de dood van de kinderlijke onschuld. Is de dierentuin immers geen plaats waar onschuld en liefde veel jonge zielen voorzien van dierbare jeugdherinneringen? →
Categorie: "Natuurfilms en boeken"
Alle mierensoorten in Nederland in kaart gebracht
Nederland telt momenteel 68 inheemse soorten mieren. Dit blijkt uit de Ecologische atlas van Nederlandse mieren die zaterdag is verschenen. Sinds de laatste mierenatlas uitkwam in 2004 zijn elf nieuwe inheemse soorten ontdekt. Het gaat vooral om verborgen levende soorten die door pas door intensief speuren zijn ontdekt, zoals bijvoorbeeld parasitaire soorten die alleen in de nesten van andere mierensoorten leven en vrijwel niet aan de oppervlakte komen. Voorbeelden hiervan zijn de steppemier en de puntschubmier. In het uiterste zuiden van Zuid-Limburg zijn de bergrenmier en de roodgele slankmier ontdekt. Dankzij de opwarming van het klimaat kan ook de warmteminnende muurmier in Nederland leven. →
Natuurlijk Amsterdam fraai op film vastgelegd
Een drukke en bedrijvige stad als Amsterdam associeer je waarschijnlijk niet direct met natuur en een rijke dierenwereld. De statige grachtenpanden, monumentale gebouwen, drukke metro’s en futuristische bedrijfskantoren vormen echter maar één kant van onze hoofdstad. Naast de uiterlijke verschijningsvorm van een door de mens opgetrokken betonnen jungle, heeft Amsterdam ook een andere, meer verborgen en groene dimensie. Wie goed kijkt, ziet namelijk dat de stad ook verrassend rijk is aan wilde natuur. Sterker, in steden als Amsterdam is de biodiversiteit momenteel veel hoger dan in grote delen van het door grootschalige landbouw en ecologische verschraling gedomineerde boerenland. De wilde stad is een boeiende ontdekkingsreis door natuurlijk Amsterdam. →
Vroege Vogels verandert programmaformat
Vanaf vrijdag 9 maart keert Vroege Vogels terug op de buis. Het natuurprogramma zal daarbij een ander format gaan hanteren dan we gewend zijn. Voortaan staat in elke aflevering een natuurgebied centraal. De presentatoren Menno Bentveld en Milouska Meulens dompelen zich een paar dagen onder in alle bijzonderheden van een gebied, waarbij de aandacht zal uitgaan naar een breed scala aan verschillende dieren en planten. De presentatoren slapen in het gebied, gaan ’s nachts op ontdekkingstocht en maken overdag mooie natuurverhalen. →
David Attenborough maakt opnieuw documentairereeks voor de BBC
Foto: Wikimedia Commons/CC BY 3.0 au
Sir David Attenborough mag dan wel al ruim in de tachtig zijn, zijn werklust blijft indrukwekkend. De bejaarde Brit gaat namelijk opnieuw een documentairereeks voor de BBC maken. Het gaat om een vijfdelige natuurreeks met de titel Dynasty. In de vijf afleveringen van Dynasty staat telkens een ander dier centraal. Zo krijgt de kijker leeuwen, jachthonden, chimpansees, tijgers en keizerspinguïns te zien. De dierenworden gevolgd in de meest kritische periodes van hun leven. →
Verslag van recordbrekend vogeljaar
De jonge Nederlandse vogelaar Arjan Dwarshuis trok in 2016 de wereld rond om zoveel mogelijk vogelsoorten in één jaar te spotten. In vogelaarskringen wordt zo’n ambitieuze missie een big year genoemd. Het doel van Dwarshuis: het record van Noah Strycker breken. Geen sinecure, want deze Amerikaan wist in 2015 maar liefst 6042 van de naar schatting 10.400 bestaande vogelsoorten waar te nemen. Dwarshuis bezocht ruim veertig landen om zijn doel te halen, een reis die hem naar de hoogste bergketens, heetste woestijnen en meest afgelegen tropische regenwouden op aarde bracht. De Nederlander slaagde uiteindelijk glansvol in zijn missie: de teller stokte namelijk pas bij 6852 soorten, een flinke verbetering van het door Strycker gevestigde record. Arjan’s Big Year is het visuele verslag van de door een voorliefde voor en oprechte interesse in vogels gedreven queeste van Arjan Dwarshuis. →
Fraaie ode aan Jane Goodall en haar opmerkelijke leven
Jane Goodall is een naam die in de loop der decennia vergroeid is geraakt met diepgravend natuuronderzoek en gepassioneerde natuurbescherming. De Britse toog in de jaren vijftig van de twintigste eeuw naar Tanzania om in opdracht van de vermaarde archeoloog en paleontoloog Louis Leakey onderzoek te doen naar wilde chimpansees. Zonder wetenschappelijke achtergrond, ontwikkelde Goodall zich in de loop der jaren tot een van de meest gerespecteerde primatologen en ethologen. Jane is een heel persoonlijk verslag van Goodalls leven in de Afrikaanse wildernis die veel van de valkuilen ontwijkt die van veel biografieën monotone vertellingen of verkapte hagiografieën maken. →
Hazelwormenonderzoek Meinweg bij Vroege Vogels
De daadwerkelijke opnames liggen al een paar weken achter ons, maar morgen za het item over ons hazelwormenonderzoek in Nationaal Park De Meinweg in de tv-uitzending van Vroege Vogels te zien zijn. De opzet van het onderzoek in een notendop: op een oude, verruigde akker hebben we een honderdtal metalen platen uitgelegd die als schuilplek moeten dienen voor hazelwormen en slangen. Vooral wat betreft de hazelworm, toch een schuw en mysterieus dier met een grotendeels verborgen leefwijze, krijg je dankzij de platen een veel beter beeld van de populatiedichtheden op een bepaalde plek. Door elk dier te meten, te wegen en een foto van het per individu unieke keelpatroon te maken, kun je bepaalde exemplaren bovendien ook identificeren. →
Dirk van der Meulen wint Jan Wolkers Prijs voor wolvenboek
De Jan Wolkers Prijs 2017, die jaarlijks wordt uitgereikt aan de schrijver van het beste natuurboek, gaat dit jaar naar het boek De Kinderen van de nacht, over wolven en mensen van Dik van der Meulen. Karina Wolkers reikte de prijs uit tijdens een live-uitzending van het NPO Radio 1-programma Vroege Vogels in kasteel Oud-Poelgeest in Oegstgeest. De kinderen van de nacht, verschenen bij uitgeverij Querido, is het verslag van een zoektocht naar de wilde wolf, naar de wolf van Roodkapje, én ook naar de wolf in de mens. Het resultaat is een evenwichtige natuur- en cultuurhistorie van de wolf. Juryvoorzitter Jean-Pierre Geelen over de winnaar: “Van der Meulen heeft op sublieme wijze lichtheid weten te paren met diepgang. De lezer wordt door de bezieling van de auteur meegevoerd in een haast sprookjesachtige wereld die hij of zij niet eerder zo grondig en gedetailleerd leerde kennen. Het boek dat al met al een grootse prestatie genoemd mag worden, wordt met liefde bekroond.” →
Vijf genomineerden voor Jan Wolkers Prijs bekend
Vijf natuurboeken maken nog kans op de Jan Wolkers Prijs voor het beste Nederlandse natuurboek van 2017. Het zijn Wilde apen van Frank Berendse, Dieren met toekomstplannen, slim vooruitkijken in de natuur van Frans van der Helm, Veluwe, de natuurgids van Dirk Hilbers, De kinderen van de nacht, over wolven en mensen van Dik van der Meulen en Vogels op de cm2 van Peter Müller en Tom Loorij. De vijf genomineerden werden zondagochtend bekendgemaakt in het radioprogramma Vroege Vogels. →