Categorie: "Klimaat en weer"

Net missen klimaatdoelen van Parijs kan al grote gevolgen hebben

Afbeelding: Wikimedia Commons

450px-2000_Year_Temperature_ComparisonIn het klimaatakkoord van Parijs hebben landen wereldwijd afgesproken ernaar te streven de opwarming te beperken tot maximaal 2 graden Celsius tegen het jaar 2100. Ook zou alles op alles gezet worden om die opwarming onder de 1,5 graad Celsius te houden. Echter doen de landen op dit moment te weinig om deze doelstellingen te behalen en zou het best kunnen dat de temperatuur met nog een graadje meer gaat stijgen. Is dat echt erg of zullen de gevolgen van een beperkte stijging wel meevallen? Nieuw onderzoek lijkt het eerste uit te wijzen. Een graadje extra kan namelijk al leiden tot een grotere kans op extreme weersituaties. De onderzoekers borduren met deze studie voort op eerder onderzoek. In dat onderzoek werden historische klimaatgegevens geanalyseerd. Hieruit bleek dat broeikasgasemissies de kans op extreem nat, heet en droog weer vergroten. Daarop voortbouwend bestudeerde het onderzoeksteam vergelijkbare klimaatmodellen, om zo de kans op extreme weersverschijnselen in de toekomst te bepalen. Dit berekenden de onderzoekers op basis van de twee scenario’s. Het eerste scenario gaat uit van een stijging van 1,5 tot 2 graden Celsius. Die zal plaatsvinden als landen hun ambities uit het Akkoord van Parijs waarmaken. Het tweede scenario gaat uit van een stijging van 2 tot 3 graden Celsius.

NASA-onderzoek: zeespiegel stijgt steeds sneller

Oceanview-300x200De stijging van de zeespiegel voltrekt zich sneller en sneller. Dat komt vooral door het smelten van ijs op de Zuidpool en Groenland. Als de stijging in dit tempo doorgaat, staat de zeespiegel rond 2100 mogelijk 65 centimeter hoger dan nu. Dat is twee keer zo veel als eerder voorspeld. Dat kan grote problemen veroorzaken in kustgebieden. ”En we hebben het zelfs over een conservatieve schatting”, stellen de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en de University of Colorado. De onderzoekers hebben 25 jaar aan metingen van Europese en Amerikaanse satellieten bestudeerd. De berekeningen staan in het wetenschapsblad Proceedings of the National Academy of Sciences. In de afgelopen 25 jaar is de zeespiegel zo’n zeven centimeter gestegen. De helft daarvan wordt veroorzaakt door water dat uitzet als het warmer wordt. Dit fenomeen staat bekend als thermale expansie.

Vogels en zoogdieren beter gewapend tegen klimaatverandering dan amfibieën en reptielen

BlauwvoetgentopeiVogels en zoogdieren lijken de beste papieren te hebben om de gevolgen van klimaatverandering te overleven. Het zijn namelijk warmbloedige en vaak mobiele diergroepen, wat ze in de gelegenheid stelt om hun leefgebied bij veranderende weersomstandigheden nog wat op te rekken of uit te breiden. Een nieuw onderzoek van de University of British Columbia laat dit zien. De onderzoekers baseren zich op een uitgebreide studie naar het leefgebied van vogels, zoogdieren, reptielen en amfibieën. Aan de hand van onder meer fossiele resten werd nagegaan waar zij in de afgelopen 270 miljoen jaar gewoond hebben en welke temperaturen zij nodig hadden om te kunnen overleven. Voor veel amfibieën en reptielen (snik) lijkt de klimaatverandering dan ook slecht nieuws te zijn.

Jonge muskusossen kampen met groeiachterstand door oplopende temperaturen

Foto: Wikimedia Commons/CC BY 2.0

266px-Golden_Light_MuskoxHet gaat niet zo goed met de muskusos (Ovibos moschatus), het grootste landzoogdier van het Arctisch gebied. De langharige giganten kunnen wel tegen een stootje, maar hebben momenteel veel last van het grillige weer in hun leefgebied. Vooral de stijgende temperaturen vormen een serieus probleem voor de koudebestendige ossen. De jongen zijn sterk afhankelijk van de nutriëntenrijke voeding die het lichaam van de moederos tijdens de zwangerschap produceert. Omdat muskusossen veel minder hoogwaardige voeding kunnen vinden in de regen dan onder de sneeuw (de planten die ze eten worden door de regen nat en bevriezen vervolgens opnieuw, waardoor ze lastiger kauw- en verteerbaar zijn), lopen de kalveren in de baarmoeder al een groeiachterstand op.

Hogere temperaturen hebben negatieve invloed op spermakwaliteit van zebravinken

Foto: Luis Miguel Bugallo Sánchez, Wikimedia Commons/CC BY-SA 3.0

266px-Paxaro_GDFL26Zebravinken (Taeniopygia guttata) zijn behoorlijk robuuste beestjes. Ze kunnen bijvoorbeeld prima overleven in de gortdroge Australische woestijn. Toch wil dat niet zeggen dat ze geen last hebben van de klimaatverandering. Biologen hebben namelijk ontdekt dat extreme, tijdens hittegolven optredende temperaturen een nadelige invloed hebben op de kwaliteit van het sperma van de mannetjesvinken. Toch wel een tamelijk zorgwekkende constatering als je ziet dat de temperaturen wereldwijd stijgen en hittegolven – zeker in Australië – steeds frequenter de kop opsteken. De onderzoekers trekken hun conclusies op experimenten. Zo stelden ze zebravinken bijvoorbeeld bloot aan temperaturen van zo’n 40 graden Celsius. In slechts drie dagen tijd bleek het aantal spermacellen waar iets mis mee was flink op te lopen. En naarmate de vogels langer aan de hoge temperaturen werden blootgesteld, werd dat probleem alleen maar groter.

2017 op een na warmste jaar sinds 1880

Het jaar 2017 gaat de boeken in als het op een na warmste jaar sinds 1880, dat geldt als het begin van betrouwbare metingen. De gemiddelde wereldtemperatuur kwam uit op 14,7 graden Celsius. Daarmee heeft 2017 zich genesteld in de top 3 van warmste jaren. 2016 staat op de eerste plaats, terwijl 2015 de derde plek inneemt. “Het bijzondere van zo’n hoge plaats is dat dit geldt voor een jaar zonder El Niño, een fenomeen dat van nature leidt tot een warm jaar”, stelt het KNMI. Uit de metingen van het ECWF blijkt verder dat de grootste opwarming rond de Noordpool plaatshad.

Australische vleerhonden bezwijken massaal aan hitte

Foto: Fritz Geller-Grimm, Wikimedia Commons

89381_w844_r844-475_7ef809fDe hitte die Australië momenteel in zijn greep heeft is zo ernstig dat vleerhonden dood uit de bomen vallen. Zeker honderden en mogelijk duizenden vleerhonden bezweken aan een zonnesteek. “Ze koken letterlijk. De hitte beïnvloedt de hersenen. Die koken over, waardoor de dieren uiteindelijk gedesoriënteerd raken”, vertelt een natuurbeschermer in de New Zealand Herald.

Baardagamen worden dommer door opwarming aarde

Baardagame2Baardagamen worden waarschijnlijk minder intelligent als de aarde verder opwarmt. Als de eieren van de reptielen worden uitgebroed bij een temperatuur van meer dan dertig graden Celsius, presteren de jongen die worden geboren relatief slecht bij intelligentietesten. Dat blijkt uit een onderzoek van Britse wetenschappers dat is gepubliceerd in Royal Society Open Science. De normale temperatuur in en baardagamennest ligt rond de 27 graden. Door de klimaatverandering wordt het in Australië, het land waar deze aimabele en ook vaak als huisdieren gehouden hagedissen van nature voorkomen, steeds warmer en droger. Tijdens een onderzoek werden sommige agameneieren in een laboratorium uitgebroed bij een temperatuur van 30 graden, terwijl andere eieren werden opgewarmd tot de normale temperatuur van 27 graden. Vervolgens werd na een aantal maanden de intelligentie gemeten van de baardagamen die uit de eieren kropen.

Warmere oceanen slecht voor clownvissen

Foto: Nick Hobgood, Wikimedia Commons/CC BY-SA 3.0

Amphiprion_ocellaris_(Clown_anemonefish)_PNG_by_Nick_HobgoodDe opwarming van de aarde mist ook haar uitwerking op de wereldzeeën niet. Het oceaanwater wordt namelijk ook steeds warmer, waardoor veel koraalriffen langzaam maar zeker ten onder gaan aan verbleking. Maar warmere oceanen zijn niet alleen nadelig voor koralen. Ook zeeanemonen hebben onder het verschijnsel te lijden. En dat is weer slecht nieuws voor de charismatische visjes die wereldberoemd zijn geworden door de animatiekraker Finding Nemo. De clownvissen (ook bekend onder de namen driebandanemoonvis en harlekijnvisje) die de inspiratie voor Nemo vormen zijn namelijk afhankelijk van anemonen. De kleurrijke rifvissen onderhouden een symbiotische relatie met zeeanemonen en gebruiken de bloemdieren als schuil- en voortplantingsplek. Wetenschappers bestudeerden zeeanemonen en clownvissen rond Frans-Polynesië ten tijde van de ongebruikelijk warme zomer van 2016. Ze gingen na hoeveel stress de clownvissen ((Amphiprion ocellaris) voor, tijdens en na verbleking van hun zeeanemoon hadden.

Grote toendrabrand op Groenland

Greenpeace heeft de alarmklokken geluid over een grote toendrabrand op Groenland. Het vuur woedt in een gebied van zo’n 12,5 vierkante kilometer dat zich op circa 150 km van de Poolcirkel bevindt. De milieuorganisatie meldt dat een dergelijk grote brand zo ver noordelijk nog niet eerder is waargenomen. De vlammenzee zou zijn ontdekt door de Russische afdeling van de milieuorganisatie. Het vuur woedt inmiddels al een week.