De naam Chris Fallows zal de trouwe kijkers van Discovery Channel en Animal Planet ongetwijfeld zeer bekend in de oren klinken. Hij is de man achter documentaires als Air Jaws 1 tot en met 3 en Inside the Perfect Predator. Fallows is vooral gespecialiseerd in het fotograferen en filmen van de springende witte haaien in het Zuid-Afrikaanse Valsbaai, niet ver van het kosmopolitische Kaapstad. In Great White and Eminent Grey brengt hij een visuele en woordelijke ode aan het roofdier waaraan hij zijn hart al sinds 1989 heeft verknocht. Prachtige foto’s brengen de sierlijkheid, gratie en kracht van de witte haai op imponerende wijze in beeld, terwijl de begeleidende teksten de oprechte passie illustreren die Fallows voor zijn studieobjecten heeft. Ook de dodelijke dans die de witte haai en zijn favoriete prooi in Zuid-Afrikaanse wateren, de Kaapse pelsrob, vrijwel dagelijks opvoeren, wordt adembenemend in beeld gebracht. Ook andere haaien, waaronder de bliksemsnelle mako en de immense walvishaai, passeren kortstondig de revue in Great White and Eminent Grey. Bovendien laat het verhaal van Fallows zien waar determinatie en passie uiteindelijk toe kunnen leiden als je maar vastbesloten genoeg bent om je levensdroom na te blijven jagen. Toen Fallows in 1989 voor het eerst in de ban raakte van de witte haai was hij nog een jongeman die amper een rooie cent tot zijn beschikking had. →
Categorie: "Dieren en mythevorming"
De herinnering leeft voort
Tijd lijkt soms op dun stuifzand dat in een welhaast oncontroleerbaar tempo door je handen glijdt. Maar aan de andere kant blijven de herinneringen tot de dood verankerd in je bewustzijn, beelden voor de eeuwigheid die niet in geldelijke waarde uitdrukbaar zijn. Het is inmiddels al weer ruim een week geleden dat mijn tijd bij White Shark Projects tot een einde kwam. Een geweldige tijd. Vanaf het moment dat je de karakteristieke rugvin het spiegelende wateroppervlak van de Atlantische Oceaan ziet doorklieven ben je verkocht, ja zelfs verslaafd aan de meeslepende gratie van dit wonderlijke toproofdier. Bovendien herbergt de Zuid-Afrikaanse West-Kaap nog meer adembenemende natuur, zowel op het gebied van flora als fauna. →
Onbegrepen maakt onbemind
9 september. Mijn avontuur in Gansbaai – waar ik vier weken lang het voorrecht heb gehad om mijn dagen door te brengen in het gezelschap van een van de fascinerendste roofdieren die nog op onze planeet te vinden zijn – zit er bijna op. In die vier weken heb ik veel geleerd over zeemanschap en het gedrag van de witte haai, een diersoort die in de loop der jaren door de mens tot in het belachelijke is gedemoniseerd. Gevoelloze vreetmachine, notoire mensenverslinder, vraatzuchtig monster, het zijn zomaar een paar typeringen die ik in mijn leven al minstens enkele malen de revue heb zien passeren. Maar geen van deze typeringen is gestoeld op feiten of de waarheid. Na vier weken op zee heb ik veel geleerd over de ware aard van deze gracieuze dieren. En het ware gezicht van de witte haai is een stuk complexer dan veel mensen willen geloven. →
Notenkraker heeft veel beter geheugen dan mens
Eeuwenlang dacht de mens dat dieren zuiver op instinct leefden. Gaandeweg ontdekten wetenschappers dat er ook slimme dieren bestaan en nu zijn er zelfs biologen die een aantal dierensoorten onderscheiden die soms intelligenter gedrag aan de dag leggen dan de mens. Papegaaien, dolfijnen, olifanten en mensapen zijn de bekende slimme dierensoorten. Dat een hond een slim beest is, wisten we ook al. Het dier leert heel snel een aantal kunstjes en hij herkent ook gauw een aantal gedragspatronen van zijn baasje. De leiband uit de kast halen, maakt hem al gelukkig, want dan weet hij dat er een tochtje op til is. Dat is geconditioneerd dierengedrag, maar het gaat dus veel verder, zelfs het menselijke petje ver te boven. →
Nederlandse onderzoekers gaan opnieuw op zoek naar dodoresten
Nederlandse onderzoekers van onder meer het Nederlands Centrum voor Biodiversiteit Naturalis in Leiden reizen binnenkort voor het vijfde achtereenvolgende jaar naar Mauritius voor een zogenoemde dodo-expeditie. De mysterieuze dodo kwam alleen voor op Mauritius en stierf rond 1693 uit. Het koddige dier zou ongeveer twintig kilo zwaar zijn geweest en ongeveer een meter hoog. Volgens kenners had de loopvogel een enorme snavel. De onderzoekers legde de afgelopen jaren met succes een massagraf bloot dat bezaaid was met onder meer dodobotten. →
‘Geitenzuiger’ slaat weer toe in Texas
Illustratie: Peter van Dijck
Vreemde wezens
In Hood County, Texas zijn twee vreemd uitziende beesten doodgeschoten. In het stadje denkt men dat het gaat om chupacabras, oftewel geitenzuigers. De chupacabras (soms in het enkelvoud foutief geschreven zonder s) is een mythisch wezen uit Midden-Amerika dat zich zou voeden met het bloed van geiten. Ook in Californië zou het vreemde beest gesignaleerd zijn. Na de ontdekking van leeggezogen schapen, geiten, kippen en zelfs honden is de mythe rond de chupacabras ontstaan. Over de vorm van het beest heerst grote onduidelijkheid. In de loop der jaren zijn er in de Verenigde Staten en Latijns-Amerika diverse (vaak amper betrouwbare) ooggetuigenverklaringen opgedoken van mensen die beweren dat ze dit beest hebben gezien. Hoewel deze verklaringen geen eenduidig beeld van de chupacabras geven, komen bepaalde uiterlijke kenmerken die het wezen zou bezitten toch steeds terug. →
Vissen hebben een behoorlijk geheugen
Het is een veelgehoord cliché: vissen hebben een geheugen als een zeef en kunnen gebeurtenissen niet langer dan een handvol seconden in hun bovenkamer opslaan. Deze borreltafelwijsheid blijkt klinkklare onzin te zijn. Een Australische wetenschapper ontdekte dat vissen zich mogelijke gevaren nog maandenlang herinneren. Viswetenschapper Kevin Warburton noemt het zogenaamde slechte geheugen van vissen absolute onzin. →
Cleopatra vermoedelijk niet bezweken aan slangenbeet
De beroemde Egyptische koningin Cleopatra liet zich niet bijten door een Egyptische cobra, maar pleegde zelfmoord door een giftig drankje achterover te slaan. Dat beweren Duitse wetenschappers in een nieuwe studie. Cleopatra beroofde zichzelf volgens onderzoekers van de Universität Trier van het leven door een mengsel van opium en giftige planten tot zich te nemen. Tot nu toe werd aangenomen dat de Egyptische koningin zelfmoord pleegde door zich te laten bijten door een cobra. Maar volgens historicus Christoph Schäfer is dat onwaarschijnlijk, omdat een slangenbeet zou hebben geleid tot een zeer langzame en onprettige dood. →
‘Witte’ olifant gevangen in Myanmar
Foto: AFP
In het westen van Myanmar is een zeldzame witte olifant (die wel een lichtere kleur heeft, maar niet letterlijk wit is) gevangen. Het dier staat in het overwegend boeddhistische land symbool voor politieke verandering. De dikhuid werd in de kuststad Maungtaw in de staat Rakhine gevangen door ambtenaren. De olifant is ongeveer 38 jaar oud en ruim twee meter hoog. Het zou gaan om een vrouwtjesolifant. Myanmar, het voormalige Birma, houdt later dit jaar de eerste verkiezingen sinds twintig jaar. Deze verkiezingen zijn echter niet vrij en democratisch. Zo is het voor partijleidster en Nobelprijs-winnares Aung San Suu Kyi, die in huisarrest zit, niet mogelijk om mee te doen. Ook zouden partijen die zich richten op specifieke etnische groeperingen worden uitgesloten van deelname. →
Ook chimpansees voeren oorlog
Strooptochten
Het is wijd en zijd bekend dat chimpansees en mensen genetisch en gedragstechnisch erg veel op elkaar lijken. Maar dat geldt niet alleen voor de aimabele trekjes die de meeste representanten van beide soorten ontegenzeggelijk hebben. Uit onderzoek in Oeganda blijkt dat oorlog ook in de chimpanseewereld een beproefde modus operandi is om nieuwe gebieden te veroveren en kostbare voedselvoorraden veilig te stellen. Een groep wetenschappers bestudeerde tien jaar lang diverse chimpanseegroepen in het Oost-Afrikaanse land en was getuige van de duistere kant die onmiskenbaar onderdeel uitmaakt van het chimpanseekarakter. De wetenschappers ontdekten dat grote groepen chimpansees er sporadisch op uit trekken om rivalen uit nabijgelegen gebieden te vermoorden. Daarmee vergroten ze hun territorium en krijgen ze de beschikking over meer voedsel. →