Categorie: "Roofdier en prooi"

Geschubde wensdroom

Camouflage

Een diersoort die afgelopen najaar, tijdens mijn verblijf in Zuid-Afrika, erg hoog opTwigsnake het verlanglijstje van must sees stond, is de geheimzinnige twijgslang (Thelotornis capensis). Het duurde eventjes, maar uiteindelijk kreeg ik toch nog een exemplaar te zien. De twijgslang is een soort die primair vertrouwt op camouflage. Dankzij haar takachtige lichaam, dat zowel qua kleur als vorm helemaal opgaat in een boom of struik valt de slang nauwelijks op als ze in een boom hangt, roerloos wachtend op een passerende prooi (meestal hagedissen of kikkers, maar soms ook vogels) of respectievelijk de zon en schaduw gebruikend om de eigen lichaamstemperatuur te reguleren.

Kat bedreigt Zuid-Afrikaanse pinguïns

PinguinsimonstownZuid-Afrikaanse natuurbeschermers zijn naarstig op zoek naar een vierpotige seriemoordenaar. Een caracal (Felis caracal) zou, samen met een reeds gevangen kompaan, namelijk verantwoordelijk zijn voor de dood van 135 zwartvoetpinguïns in de buurt van Kaapstad. Het opsporen van de kat heeft vooral prioriteit omdat de zwartvoetpinguïn (Spheniscus demersus) een bedreigde diersoort is. De koddige zeevogels lijden vooral onder de krimp van hun leefgebied en de dalende visbestanden in de oceaan.

Wandelen met cheeta’s

NthombidrinkingMocht je ooit in de buurt van het Zuid-Afrikaanse Hoedspruit komen, dan is het bezoeken van het Tshukudu Game Reserve mijns inziens zeker een aanrader. Behalve olifanten, leeuwen, witte neushoorns, giraffen, zebra’s, nijlpaarden en het gros van de andere dieren die je associeert met een safari in zuidelijk Afrika, herbergt het reservaat ook een drietal halftamme cheeta’s (Acinonyx jubatus).

Canadese man redt hond van poema

Cougar_25Een Canadese man heeft op behoorlijk dappere wijze een aanval van een poema op zijn hond afgeslagen. Hij stompte de grote katachtige in het gezicht, waarna de poema de hond losliet. Dat zei de Royal Canadian Mounted Police (RCMP) woensdag. De man was onderweg van zijn woonplaats Red Deer naar Grand Prairie, een autorit van zo’n zeshonderd kilometer. Tijdens een rustpauze liet hij zijn hond los. Even later hoorde hij zijn husky janken van de pijn en zag hij dat er een poema op de hond was gesprongen.

De gevaarlijkste slang van Zuid-Afrika?

Meeste beten

puffaddercoiledupHoewel de zwarte mamba met afstand de meeste gevreesde slang van zuidelijk Afrika is, is de gewone pofadder (Bitis arietans) verantwoordelijk voor het leeuwendeel van de ernstige slangenbeten in de regio. Dat heeft een aantal redenen. Allereerst is deze dikke, gemiddeld ongeveer 1,0-1,2 meter (maximaal 1,9) lange adder zo’n beetje de meest algemene gifslang van Afrika, een dier wier verspreidingsgebied zich over grote delen van het continent uitstrekt. Daarnaast is het een soort die amper vluchtgedrag vertoont, maar vooral vertrouwt op camouflage (tussen een hoopje bladeren is een pofadder dankzij haar cryptische rugtekening bijvoorbeeld lastig te spotten) en meestal ook roerloos blijft liggen als ze wordt benaderd. Maar de belangrijkste reden voor het relatief hoge aantal pofadderbeten komt uiteindelijk toch voort uit menselijk onvermogen. Omdat het een slang is die zich traag voortbeweegt (een kruipende pofadder lijkt qua manier van bewegen vaak meer op een rups dan op een slang), denken veel mensen dat ze een pofadder gemakkelijk kunnen vangen of doden. Niet dus, want de reptielen kunnen ondanks hun slome voorkomen bliksemsnel uithalen en vier tot vijf keer toehappen binnen het tijdsbestek van één seconde.

Cytotoxisch

Een pofadderbeet kan het begin van een ware lijdensweg zijn. Het cytotoxische mengsel van de pofadder vernietigt namelijk weefsel en cellen en leidt tot hevige pijn, groteske zwellingen, forse bloedingen en necrose. Hoewel de kans op overleving behoorlijk groot is als je tijdig antiserum ontvangt, verliezen veel mensen die zijn gebeten door een pofadder uiteindelijk wel een vinger, teen of hand. Met die informatie in mijn achterhoofd was dus wel even spannend toen ik in oktober van dit jaar mijn eerste pofadder mocht hanteren in het Kinyonga Reptile Centre in Hoedspruit. Toch moet ik zeggen dat deze slangen hun reputatie van gemakkelijk geïrriteerde en agressieve wezens meestal niet waarmaken. Met geduld, bekwaamheid en een goede slangenhaak zijn de dieren vrij gemakkelijk te verplaatsen. Laat je ze met rust, dan zal een pofadder zich weinig van een mens aantrekken, zelfs niet als je vlak langs het dier loopt.

Hinderlaag

Pofadders zijn dieren die vooral vanuit een hinderlaag jagen. Ze kunnen urenlang (en soms zelfs dagenlang) bewegingsloos op dezelfde plek blijven, puffaddderupclosewachtend op een passerend prooidier dat ze aan hun lange giftanden kunnen rijgen. Het prooidierenspectrum van de soort bestaat vooral uit kleine zoogdieren en reptielen, maar soms staan ook vogels op het menu. De pofadder heet zo omdat de slang vaak haar lichaam opblaast en een sissend geluid produceert als ze zich bedreigd voelt. Het dier kan aarden in bijna alle habitattypes en mijdt eigenlijk alleen dichte (regen)wouden, echte woestijnen en hooggebergten.

Voortplanting

Pofadders zijn het actiefst tijdens de paartijd. Mannetjes gaan dan op zoek naar vrouwtjes en vechten, zonder overigens hun giftanden in te zetten, ook vaak duels met elkaar uit om zich te verzekeren van de gunsten van het object van hun affectie. Die duels doen sterk denken aan de adderdans die onze Europese adders ook vaak opvoeren tijdens de voortplantingsperiode. De eierlevendbarende vrouwtjes kunnen grote aantallen jongen voortbrengen.wetpuffie Een worp van veertig tot vijftig jonge slangetjes is niet uitzonderlijk. Het record is in handen van een Keniaanse pofadder die in een Tsjechische dierentuin maar liefst 156 kleintjes ter wereld bracht. De worpgrootte hangt vaak samen met de afmetingen van de slang: hoe groter het moederdier, hoe meer jongen ze meestal werpt. Hoewel de pofadder zonder twijfel een van de meest gevreesde slangen op aarde is, vond ik het een voorrecht om meerdere exemplaren van deze soort te aanschouwen. Bovendien zijn pofadders helemaal niet zo gevaarlijk als vaak wordt gesuggereerd, mits je de moeite neemt om je een beetje in de biologie en ecologie van deze fraaie serpenten te verdiepen.

 

Oog in oog met de zwarte mamba

Gevreesd

BlackmambaheadDe zwarte mamba (Dendroaspis polylepis) behoort zonder twijfel tot de meest gevreesde dieren op aarde. De dagactieve slang is het middelpunt van veel sterke verhalen en wordt door veel mensen beschouwd als een brenger van dood en verderf. Hoewel de grootste gifslang van Afrika en de op een na grootste ter wereld door haar formaat (volwassen exemplaren kunnen drie tot ruim vier meter lang worden), snelheid, beweeglijkheid en krachtige gif zeker een imposante en intimiderende verschijning is, vormt het dier lang niet zo’n groot gevaar voor mensen als zijn reputatie doet vermoeden.

Op zoek naar de gevlekte sluipmoordenaar

Esthetische perfectie

luipaardposeumkumbeNaast een intieme kennismaking met (een deel van) de Zuid-Afrikaanse herpetofauna, was het zien en fotograferen van luipaarden een tweede hoofddoel van mijn recente reis naar de regenboognatie. Er zijn mijns inziens namelijk maar weinig dieren die qua gratie en esthetische schoonheid kunnen tippen aan deze gevlekte katten. Daarom had ik ook een paar dagen in het Sabi Sand Game Reserve ingepland, vooral omdat dit gebied bekendstaat als een van de beste plekken op aarde om wilde luipaarden te zien.

Topwaarnemingen

Natuurlijk moet je ook wat geluk hebben, maar ik moet zeggen dat Sabi Sand in mijn geval zijn reputatie meer dan waarmaakte. Tijdens een verblijf van vijf dagen had ik het genoegen om evenzoveel individuen te aanschouwen. En het ging ook niet om obscure waarnemingen in de verte of tussen dicht en ondoordringbaar struikgewas, maar om luipaarden die vaak op enkele meters afstand van het safarivoertuig hun dagelijkse dingen deden.

Gevaarlijke hoornaars gevonden in België

Foto: KENPEI, Wikimedia Commons/CC BY-SA 3.0

Vespa_mandarinia_japonica2Voor het eerst is in België een nest Aziatische hoornaars (Vespa velutina nigrithorax) ontdekt. Dat meldt de krant Nord Eclair. De hoornaars werden in 2011 al voor het eerst gesignaleerd bij onze zuiderburen, maar tot dusver waren er nog geen nesten van de soort aangetroffen. De beestjes zijn wel al een tijdje aan een opmars bezig in Europa. De Aziatische hoornaar vertoont uiterlijk grote overeenkomsten met de Europese hoornaar (onze grootste wesp), maar heeft een wat krachtigere steek. De opmars is vooral slecht nieuws voor de bijenpopulatie in ons land.

Eerste roofvogels klaar voor inzet tegen drones

AmerikaansezeearendHet lijkt nog slechts een kwestie van tijd voordat roofvogels daadwerkelijk ingezet gaan worden om ongewenste en mogelijk gevaarlijke drones te onderscheppen. De koningen van het luchtruim worden al een tijdje getraind om de vliegende toestellen als prooi te zien. De gevederde jagers grijpen de drones uit het luchtruim en vliegen ermee naar een rustige plek op de grond.

Vee-etende krokodil gevangen in Australië

GapingnilecrocDe politie heeft in het noordoosten van Australië een vier meter lange krokodil gevangen. De inwoners van het dorp Douglas Daly hadden hun ongenoegen geuit over het vee-etende reptiel dat al een tijdje in de omgeving rondwaarde. De politie waagde een poging om het beest te vangen en plaatste een val in het water. Die strategie wierp uiteindelijk haar vruchten af.