Foto: Frans Stultjens
Ondanks dat het minus 5 graden Celsius was, werden vorige week op diverse boomstammen in Heythuysen honderden rupsen van de phegeavlinder waargenomen. De diertjes zochten daar de warmte van zonnestralen op. Het Leudal is van oudsher al het gebied waar deze dagactieve nachtvlinder veel voorkomt. De laatste jaren breidt het mooie beestje zich flink uit in de omgeving. De rupsen van de phegeavlinder overwinteren en het is bekend dat ze bij zonnig weer vaak al vroeg tevoorschijn komen om te profiteren van de zonnewarmte. Dat ze dit echter zelfs doen als de luchttemperatuur flink onder nul is, was echter op zijn minst verassend. Frans Stultjens meldde zeker driehonderd rupsen op de stammen van allerlei bomen, met name dennen, eiken en berken. Het was op dat moment vijf graden onder nul, maar er was wel volop zon. →
Vet aangespoelde potvis wordt groene stroom
Van het vet van de potvis die woensdag op het strand van het Belgische Knokke-Heist is aangespoeld, wordt groene stroom gemaakt. Dat maakte energiebedrijf Electrawinds donderdag bekend. De naar schatting 25 ton wegende tandwalvis bestaat voor bijna de helft uit spek en vetten. Het vet zal worden bewerkt tot biomassa en daarna worden verbrand in een biobrandstofcentrale van Electrawinds in Oostende. De potvis kan mogelijk 50.000 kilowattuur groene stroom opleveren, goed voor het jaarverbruik van veertien gezinnen. →
Luipaard doodt vijf Nepalezen
Een luipaard heeft in het Aziatische Nepal in twee maanden tijd al vijf mensen gedood. Het laatste slachtoffer was een veertienjarig meisje dat doodgebeten werd toen het gras aan het maaien was. Eerder at de roofkat een 35-jarige vrouw en drie meisjes al gedeeltelijk op. De politie kan niet veel doen aan de mensenetende panter, want luipaarden zijn beschermde dieren in Nepal en mogen dus niet worden gedood. Een verzoek om de luipaard dan maar over te dragen aan een dierentuin is ook afgewezen. Luipaarden behoren tot de weinige dieren die soms heel bewust jacht op mensen maken en zich dus kunnen ontwikkelen tot menseneters. Het beroemdste geval is waarschijnlijk de mensenetende luipaard van Rudraprayag (India), een mannetje dat in de jaren twintig van de vorige eeuw 125 mensen doodde en uiteindelijk geschoten werd door de vermaarde jager en auteur Jim Corbett. →
Walvishaai brengt veertienduizend euro op
Foto: Mila Zinkova
Een ruim twaalf meter lange, dode walvishaai heeft in Pakistan veertienduizend euro opgebracht. Het massieve dier werd gevonden door vissers en na vier uur uiteindelijk aan wal gebracht. Een trieste aanblik, horden mensen die zich als achterlijk klapvee staan te verdringen om het levenloze karkas dat eens een van de mooiste vissen op aarde was. Walvishaaien zijn met afstand de grootste vissen ter wereld en inmiddels zeer kwetsbaar. In sommige landen zijn ze officieel beschermd, maar zeker in veel Aziatische landen worden ze nog actief bevist of eindigen ze maar al te vaak als bijvangst. Walvishaaien zijn planktoneters en hebben, zoals de naam al suggereert, in veel opzichten meer weg van walvissen dan van klassieke haaien.
Spookdiertje produceert ultrasone geluiden
Foto: Jeroen Hellingman
Er zijn maar weinig dieren die zo koddig ogen als spookdiertjes. Vooral de gigantische ogen van deze kleine primaten vormen een zeer opvallend kenmerk. Bovendien voeden spookdiertjes zich nagenoeg alleen met dierlijk voedsel (insecten), wat niet zo gebruikelijk is onder primaten. Onderzoek op de Filipijnen heeft nu ook aangetoond dat de dieren communiceren door middel van ultrasone geluiden die voor insecten en mogelijke roofdieren niet hoorbaar zijn. Van slechts een handvol diersoorten is bekend dat ze gebruikmaken van ultrasone geluiden om te communiceren. Walvissen, katten en enkele vleermuissoorten zetten die techniek bijvoorbeeld veelvuldig in. Tot nu toe werd altijd gedacht dat Filipijnse spookdieren geen of weinig geluid maakten. Maar in werkelijkheid kunnen de diertjes krijsen, piepen en schreeuwen in tonen rond de 70 kilohertz. →
Meer doden door haaien in 2011
Record
In 2011 zijn wereldwijd twaalf mensen overleden aan de gevolgen van een haaienbeet. Dat is het hoogste aantal in twintig jaar. De fatale incidenten vonden plaats in Australië (3), de Seychellen (2), Zuid-Afrika (2), Réunion (2), Costa Rica (1), Kenia (1) en Nieuw-Caledonië (1). Opvallend genoeg daalde het aantal ‘haaienaanvallen’ wel voor het vijfde jaar op rij. Surfers lopen doorgaans de meeste kans om aangevallen te worden, terwijl duikers zelden iets overkomt. Slechts bij vijf procent van de 75 incidenten die wereldwijd werden gerapporteerd waren duikers betrokken.
Geen menseneters
Ondanks dat veel media nu waarschijnlijk zullen uitpakken met hysterische verhalen over bloeddorstige haaien die het steeds frequenter op mensen hebben gemunt, geven de cijfers geen enkele aanleiding om aan te nemen dat haaien mensen vaker als prooidieren zijn gaan zien. →
Plastic afval en gif fataal voor potvissen
Foto: de imposante staart van een potvis, U.S. National Marine Fishery Service
Evolutionair meesterwerk
De potvis is het grootste jagende roofdier dat nog op aarde rondwaart en een waar evolutionair meesterstuk. De tandwalvissen kunnen een lengte van bijna twintig meter bereiken en zijn in staat om dik tien meter lange pijlinktvissen in de donkere diepzee te verschalken. Potvissen zijn niet alleen in lichamelijk opzicht reuzen, het zijn ook razend intelligente dieren. Het brein van de potvis is het grootste dat je in de dierenwereld kunt aantreffen. Ook de tanden van de potvis zijn met een lengte van bijna zeventig centimeter immens te noemen. Dankzij zijn vermogen om met behulp van myoglobine zijn bloed te verrijken met extra zuurstof en in het donker, op een diepte van ruim duizend meter, te jagen, is de potvis bovendien een ongeëvenaarde levende duikboot. Door de afwezigheid van licht in de diepzee communiceren potvissen vooral met behulp van ultrasone klikgeluiden. Effectief bezien is de potvis het luidruchtigste dier ter wereld. Met een maximale leeftijd van minstens honderd jaar kan een gezonde potvis ook nog eens stokoud worden.
Gif en plastic
Maar net als het gros van de wilde diersoorten kreunt ook de immense potvis onder het juk van de in ecologisch opzicht meest destructieve diersoort die ooit het levenslicht heeft gezien: de mens. →
Aangeraakt door wilde gorilla’s
Foto: United States Agency for International Development
Het moet een geweldige ervaring zijn die ik – als het even meezit – dit jaar wellicht ook ga beleven: oog in oog staan met een wilde berggorilla. Hoewel je de dieren niet dichter dan een meter of acht mag naderen, weerhoudt dat de gorilla’s zelf er niet van om bij mensenbezoek van heel nabij te inspecteren welke vreemde primaten zich in hun leefomgeving ophouden. Maar soms heb je wel heel veel geluk, zoals de man in het onderstaande filmpje die zelfs betast wordt door een paar van de jongere apen, allemaal onder het toeziend oog van de even gigantische als relaxte zilverrug van de troep. Dit fortuinlijke heerschap moet toch in ieder geval voor eventjes een van de gelukkigste mensen op aarde zijn geweest…
Partij voor de Dieren wil uitbreiding jachtverbod
De fracties van de Partij voor de Dieren in Gelderland en Noord-Brabant willen dat er onmiddellijk een jachtverbod komt. Volgens de partij maken de (vaak verzwakte) dieren momenteel geen enkele kans tegen jagers door de aanhoudend strenge vorst. In voorgaande jaren waren er vaker jachtverboden in een vorstperiode. Wild kan moeilijk aan voedsel komen door de bevroren grond en heeft bovendien weinig schuilmogelijkheden door de sneeuw. Ook is er weinig water beschikbaar aangezien vrijwel alle ondiepe poelen en vennen bevroren zijn. Utrecht is de eerste provincie die de ontheffingen voor het jagen op ‘schadelijk’ wild tijdelijk in te trekken wegens de extreme kou, zei een woordvoerster. →
Vogelbescherming adviseert om vogels bij te voeren
Bijvoeren
De huidige vrieskou is ook slecht nieuws voor veel vogels. Vogelbescherming Nederland adviseert dan ook om in deze winterse kou vogels te helpen door ze bij te voeren in de tuin. Door de sneeuw en ijs is het voedsel voor vogels in de vrije natuur minder goed te vinden. “Daarom is dit het moment om zaden te strooien en vetbollen op te hangen in je eigen tuin om zo vogels te helpen. Zeker nu het volgens de weersvoorspelling de hele week ruim onder het vriespunt blijft”, constateert Gerald Derksen van het Servicecentrum van Vogelbescherming Nederland.
Energiebronnen
De afgelopen twee maanden was het relatief warm, waardoor er nog niet zo gek veel vogels te zien waren in de tuinen. Dat bleek ook bij de Nationale Tuinvogeltelling afgelopen januari toen er zo’n twintig procent minder vogels werden waargenomen dan in 2011. Maar dat verandert nu snel. →