De jaarlijks terugkerende Genootschapsdag van Het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg stond vanochtend en vanmiddag in het teken van het thema Limburgse bossen. En net zoals elk jaar was het weer verbazingwekkend om te zien hoe groot de diversiteit aan onderwerpen was. Vlinders in het Weerterbos en de Vijlenerbossen, de benarde positie van de Limburgse vuursalamanders, boskrekels in het Meinweggebied en de vleermuizendiversiteit in de Vijlenerbossen, het is een kleine greep uit het zeer interessante aanbod dat vanmiddag werd gepresenteerd. En het blijft natuurlijk ook altijd leuk om in de pauzes en na afloop even bij te praten met collega’s en vakbroeders met andere specialisaties. →
Al 82 Zuid-Afrikaanse neushoorns gedood in 2013
Hoewel 2013 nog jong is, zijn dit jaar in Zuid-Afrika al weer 82 neushoorns gestroopt. Met 61 exemplaren werd het gros van de neushoorns gedood in het beroemde Krugerpark. Ook in KwaZulu-Natal, het noordwesten van Mpumalanga en in het Limpopogebied waren helaas slachtoffers van deze weerzinwekkende vorm van ecocriminaliteit te betreuren. De autoriteiten arresteerden dit jaar tot nu toe 21 mensen die betrokken waren bij de stroop van neushoorns of de illegale handel in de begeerde hoorns van de imposante zoogdieren. Volgens een artikel in de Oxford Review of Economic Policy is het niet denkbeeldig dat bepaalde figuren zelfs heel bewust speculeren op de uitroeiing van wilde neushoorns. Hoe zeldzamer de dieren namelijk worden, hoe hoger de prijzen worden die op de zwarte markt voor hun hoorns worden neergeteld. →
Sumatraanse tijger geboren in Amerikaanse dierentuin
In de dierentuin van het Amerikaanse San Francisco is een Sumatraanse tijger geboren. De welp lijkt kerngezond te zijn. Een belangrijke gebeurtenis, want in het wild leven naar schatting nog slechts vierhonderd exemplaren van deze met uitsterven bedreigde ondersoort. Houtkap en stroperij vormen de belangrijkste bedreiging voor de prachtige gestreepte katten. Het geslacht van het kersverse tijgerjong kan pas over een paar weken met zekerheid worden bepaald. De Sumatraanse tijger (Panthera tigris sumatrae) is een van de kleinere ondersoorten, zeker als je een vergelijking trekt met de immense Siberische tijger (Panthera tigris altaica) en de gracieuze Bengaalse tijger (Panthera tigris tigris). →
Oeralmeteoriet zorgt voor honderden gewonden
Hooghartig
Als mensheid hebben we de hooghartige neiging om onszelf te beschouwen als de onaantastbare meesters van het universum, een levensvorm die met zijn slimheid en technisch vernuft elke natuurkracht kan temmen. De inslag van een meteoriet bij het Russische Tsjeljabinsk heeft ons in elk geval tijdelijk weer even verlost van die gootheidswaanzin. Hoewel de inslag buiten de stad zelf plaatsvond, raakten toch minstens zevenhonderd mensen gewond door rondvliegend glas van ruiten die bezweken onder de schokgolf die gepaard ging met de inslag van het stuk ruimtepuin. →
Bevalling orka op film vastgelegd
Een bijzonder valentijnscadeau voor SeaWorld in San Diego: in het park schonk orkavrouwtje Kasatka namelijk het leven aan een op het eerste oog kerngezond jong. De bevalling is live op camera vastgelegd. De nu al ruim honderdvijftig kilo zware spruit zwom al gelijk enthousiast langs haar moeder op. Aan de geboorte ging een zwangerschap van maar liefst achttien maanden vooraf. Hoewel de geboorte van een jong dier natuurlijk altijd een mooi tafereel is, vind ik persoonlijk wel dat orka’s eigenlijk niet in gevangenschap thuishoren. →
Een op de vijf reptielensoorten met uitsterven bedreigd
Zoetwaterschildpadden
Een vandaag gepubliceerd onderzoek van de International Union for the Conservation of Nature en de Zoological Society of London schetst een somber toekomstbeeld voor reptielen. Circa twintig procent van alle soorten wordt momenteel namelijk met uitsterven bedreigd. Met name de zoetwaterschildpadden verkeren in zwaar weer omdat de mens massaal beslag legt op de waterbronnen waar deze dieren voor hun overleving van afhankelijk zijn. Bijna de helft van alle zoetwaterschildpadden wordt momenteel met uitsterven bedreigd. Hoewel de situatie er voor veel slangen, hagedissen en krokodillen een stuk beter uitziet, hebben deze groepen het door de vernietiging van hun leefgebied en de illegale handel in (delen van) exotische dieren met name in de tropen ook vaak niet gemakkelijk.
Specialisten
Een belangrijke denkfout die vaak gemaakt wordt is dat reptielen door hun robuustheid en lange evolutionaire geschiedenis zich heel gemakkelijk aanpassen aan veranderende leefomstandigheden. Een misvatting, want veel reptielen zijn hooggespecialiseerde dieren die zeer specifieke ecologische niches occuperen. →
Geef de olifant een stem
Zelf heb ik de afgelopen jaren al meermaals het genoegen gehad om de Afrikaanse olifant (Loxodonta africana), het grootste en imposantste landdier ter wereld, in zijn natuurlijke leefomgeving te zien. Hoewel de soort in zuidelijk Afrika op veel plaatsen floreert, vallen olifanten in het westen en oosten van het continent weer steeds vaker ten prooi aan stropers. De oorzaak: de vraag naar ivoor vanuit Aziatische landen als China en Thailand. Met name de situatie in Thailand is ironisch: hoewel de olifant er wordt beschouwd als een heilig dier, heeft het land in praktijk de grootste ongereguleerde ivoormarkt ter wereld. Hoewel het wettelijk verboden is om ivoor van Afrikaanse olifanten te verkopen in Thailand, mag ivoor van inheemse Thaise olifanten wel legaal worden aangeboden. →
Gevlekte sprintwonders in de armen gesloten door voormalige vijanden
Vergiftigd
Nog niet zo lang geleden was voor de meeste Namibische veeboeren een goede cheeta een dode cheeta. De gevlekte sprintwonders werden op grote schaal vergiftigd omdat ze zich geregeld zouden bezondigen aan het roven van vee. Het gevolg laat zich raden: de mondiale jachtluipaardenpopulatie daalde van meerdere tienduizenden exemplaren naar een kleine tienduizend stuks. De Namibische wildernis is met een cheetapopulatie van circa drieduizend dieren een van de laatste bastions van de razendsnelle kat met de kenmerkende lange poten. Dankzij het werk van het door de Amerikaanse Laurie Marker gerunde Cheetah Conservation Fund lijkt het tij enigzins ten gunste van de Namibische jachtluipaarden gekeerd te zijn. De organisatie leidt onder meer Anatolische herdershonden op, dieren die gespecialiseerd zijn in het beschermen van vee en met hun krachtige en potige uitstraling een afschrikwekkende werking hebben op cheeta’s die eventueel van plan zijn om zich op een gedomesticeerd rund of schaap te storten. →
Haaien doden zeven mensen in 2012
Sensationalisme
Vandaag zag ik op de site van het Algemeen Dagblad weer een perfect voorbeeld van de massahysterie en het sensationalisme waarmee berichten over haaienaanvallen doorgaans worden gebracht. De kop boven het artikel luidt ‘Aantal haaienaanvallen bereikt record in Amerika’. Vervolgens blijkt uit het artikel dat dit inderdaad wel klopt, maar dat er wereldwijd in 2012 maar zeven fatale haaienaanvallen hebben plaatsgevonden. Slechts één incident met dodelijke gevolgen speelde zich af in Amerikaanse wateren. In het artikel wordt ook terecht gerefereerd aan het feit dat er in de Verenigde Staten in 2011 bijvoorbeeld 12.664 mensen werden vermoord. In 8583 gevallen was er een vuurwapen in het spel. Bovendien eisen het verkeer, huishoudelijke ongelukken en vallende kokosnoten statistisch gezien ook meer mensenlevens dan hongerige haaien. De meeste aanvallen in Amerikaanse wateren vonden plaats in Florida (26), gevolgd door Hawaï (10), Californië en South Carolina (5). Het enige fatale incident speelde zich af in Californische wateren, het domein van de grote witte haai.
Nuance
Op zich snap ik wel dat een spectaculaire kop als ‘Aantal haaienaanvallen bereikt record in Amerika’ lezers lokt, maar het is slechts een detail in een verder genuanceerd verhaal. →
Nederlander ontdekt nieuwe uilensoort
De Nederlander George Sangster heeft op het Indonesische eiland Lombok een nieuwe dwergooruilensoort ontdekt. De vogel krijgt de naam rinjanidwergooruil en is vernoemd naar de gelijknamige vulkaan op Lombok. Sangster, die werkt voor de universiteit in de Zweedse hoofdstad Stockholm, deed de ontdekking samen met drie collega-ornithologen. Een Britse wetenschapper verzamelde in 1896 reeds zeven dwergooruilen op Lombok, maar die dieren werden destijds allemaal geclassificeerd als Molukse dwergooruilen (Otus magicus). Sangster bewees in 2003 echter aan de hand van geluidsopnamen al dat de dwergooruilen op Lombok toch wel degelijk verschillen van hun Molukse verwanten. →