Het monster van Loch Ness: mythe of overlevende uit de prehistorie?

Oude legenden, ooggetuigen en practical jokes
Een van de oudste en bekendste monsters is waarschijnlijk het monster van Loch Ness. De oudste aanwijzing die duidt op het bestaan van dit wezen is een Britse legende genaamd The Life of St.Columba van Adomnán. Deze legende beschrijft hoe de heilige St.Columba een Pict redde door een agressief monster, dat de man belaagde, weg te jagen. Toen het monster hem tot op een speerlengte genaderd was, sloeg Columba een kruis en riep hij God aan waarop het beest plotseling en hevig geschrokken afdroop. Dit verhaal kan nog tot de categorie hagiografische mythologie gerekend worden, maar sinds 1933 duiken er geregeld verhalen op die meer het karakter van serieuze ooggetuigenverslagen lijken te hebben. Ook zijn er in de loop der jaren vele foto’s opgedoken waarop Nessie te zien zou zijn. Het meeste fotomateriaal laat echter niet veel meer zien dan een vage schaduw en een rimpeling in het water. Sommige ‘bewijzen’ bleken achteraf zelfs ordinaire vervalsingen te zijn. Het meest roemruchte voorbeeld hiervan is de zogenaamde Surgeon’s Photograph (links). Deze foto, waarop een monster met een lange nek waarneembaar is, werd jarenlang gezien als een bewijs voor het bestaan van Nessie. Uiteindelijk bleek het een geslaagde grap te zijn. Chris Spurling, een van de bedenkers van deze stunt, bekende op zijn sterfbed dat het ‘monster’ op de foto slechts een aan een speelgoedduikboot bevestigd model van klei was!

Uiterlijke kenmerken
Hoe beschrijven de diverse ooggetuigen het wezen dat ze hebben gezien? De meeste verhalen beschrijven een reptielachtig dier met een lange nek, vier zwemvoeten en een massieve of licht gebochelde rug. Sommige beschrijvingen lijken daarentegen eerder te wijzen op een soort zeeslang of op een walvis. Er zijn zelfs mensen die beweren dat ze het wezen op land tegen het lijf zijn gelopen. Het is moeilijk om op grond van de verschillende ooggetuigenverslagen steekhoudende uitspraken te doen over de grootte van het monster . De meeste ooggetuigen hebben het over een dier met een totale lengte van 10-15 meter. Sceptici twijfelen echter aan deze schattingen en geven aan dat het erg moeilijk is om de grootte van een bewegend object in het water van grote afstand en onder niet- ideale weersomstandigheden juist in te schatten.

Wat is het echt?
Over het mysterie van Loch Ness bestaan verschillende theorieën. De meest gehoorde uitleg is dat het monster een plesiosauriër zou zijn. Eigenlijk zijn deze dieren al zo’n 65 miljoen jaar geleden aan hun einde gekomen, maar sommige wetenschappers en fans van Nessie denken dat een geïsoleerde populatie erin geslaagd is om zich in Loch Ness te handhaven en voort te planten. Andere gelovige onderzoekers houden het op een Cadborosaurus, een reusachtige zeeslang. Wetenschappelijke analyses lijken deze theorie echter tegen te spreken. Er zouden niet genoeg vissen in het meer zitten om een populatie grote waterreptielen te kunnen onderhouden. Bovendien stelt de Britse paleontoloog Leslie Noè dat deze prehistorische dieren hoogstwaarschijnlijk niet in staat waren om hun nek als een zwaan uit het water te steken. En laat dat nou net de houding zijn die het wezen volgens de meeste ooggetuigen aanneemt. Ze gebruikten hun lange nek waarschijnlijk vooral om prooidieren van de bodem te vissen. Volgens sceptici zijn de meeste waarnemingen eerder het gevolg van optisch bedrog, van de bodem omhoogkomende boomstammen of seismische activiteit. Dat de plaatselijke bevolking daarentegen nog niet bereid is om afscheid te nemen van de legendarische meerbewoner is logisch. Loch Ness ontleent er zijn bekendheid aan en de talloze prullaria met de beeltenis van Nessie erop brengen veel geld in het laatje. Opvallend genoeg heeft Nessie in Noord-Amerika inmiddels al meerdere collega-monsters zoals Champ (die in Lake Champlain zou ronddolen) en Ogopogo.

Lees ook:Amerikaanse school: Monster van Loch Ness bestaat
Lees ook:Monster van Loch Ness te zien op Google Earth?
Lees ook:‘Monster Loch Ness is grote vis’
Lees ook:IJsland heeft eigen Nessie
Lees ook:Katachtigen gesignaleerd op het Britse platteland