Groot-Brittannië heeft in de Indische Oceaan het grootste zeereservaat ter wereld ingesteld. In een gebied van 544.000 vierkante kilometer rond de Chagoseilanden is visvangst per direct verboden. De Britse regering heeft dat besloten, zo is woensdag bekend geworden. De eilandengroep is een kolonie van Groot-Brittannië, dat het grootste eiland heeft verpacht aan het Amerikaanse leger. Met een oppervlakte van 12.000 vierkante kilometer behoort de eilandengroep tot ‘s werelds grootste koraalrifsystemen. De archipel is het leefgebied voor ruim 1200 vis- en koraalsoorten. Hier wonen ook bedreigde soorten zeeschildpadden en dolfijnen. →
Universiteitskliniek Utrecht en Dick Maas bundelden kennis
Foto: Willem Back, Universiteit Utrecht
Wetenschap ontmoet filmtechniek
Natuurlijk kan alleen de schimmel van de echte Sinterklaas over de hoge, hoge daken galopperen. Het paard uit de film Sint van regisseur Dick Maas had daarvoor de hulp van de Universiteitskliniek voor Paarden nodig. Voor het opnemen van enkele delen van de dakscène, waarin het paard in volle galop tussen de schoorstenen door raast, werd de Universiteitskliniek Utrecht omgebouwd tot filmstudio. Onderwijspaard ‘Opium’ van de Universiteitskliniek werd daarin gefilmd terwijl ze op een ‘paardenloopband’ galoppeerde met, voor deze ene keer, een stuntman op haar rug. “Deze loopband wordt normaal gesproken gebruikt voor geavanceerd bewegingsonderzoek bij sportpaarden”, vertelt Wim Back, specialist orthopedie. “Bij sportpaarden is inzicht in de manier waarop paarden bewegen essentieel, dus moeten we ze in volle draf en galop van dichtbij kunnen monitoren. Deze wetenschappelijke techniek kwam in dit geval Dick Maas bij de filmopnames voor Sint goed van pas. →
Mosselbanken kunnen leiden tot terugkeer van soorten in Waddenzee
Een proef met kunstmatige mosselbanken moet ervoor zorgen dat verdwenen vis- en zoogdiersoorten als haai, rog en bruinvis over een aantal jaren weer rondzwemmen in de Waddenzee. Dat meldde onderzoeker Tjisse van der Heide van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) woensdag. Mosselen zijn volgens Van der Heide een belangrijke schakel in de voedselketen. Omdat er steeds minder mosselen in de Waddenzee voorkomen, verdwijnen ook veel vissoorten die direct of indirect van de mossel afhankelijk zijn. Het team onderzoekers van de RUG legt daarom in het voorjaar van 2011 zes mosselbanken van 20 bij 20 meter aan. De banken komen te liggen in de buurt van Schiermonnikoog, Ameland en Terschelling. →
Deense vinvis was 130 jaar oud
Cartoon: Jeroen van der Most, Katten-Picas
Dodelijk virus bedreigt 50 miljoen Afrikaanse schapen en geiten
Een dodelijke virusziekte die eerder dit jaar in Tanzania uitbrak, dreigt zich verder te verspreiden en zo meer dan 50 miljoen schapen en geiten te doden in vijftien landen. Dat meldt de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties vandaag. Bekend onder de naam ‘pest van kleine herkauwers’ (PPR) wordt de ziekte volgens de FAO beschouwd als de meest destructieve virale ziekte bij geiten en schapen. “Ze is gelijkaardig aan de runderpest (RP) die het vee teisterde in het verleden”, zegt het VN-agentschap met hoofdzetel in Rome. “De sterftecijfers bij PPR gaan tot honderd procent bij schapen en geiten. Hoewel de ziekte geen invloed heeft op de mens, kan ze leiden tot aanzienlijke sociaaleconomische verliezen”, verklaart de FAO. →
Deense vinvis was ruim 130 jaar oud
Foto: National Oceanic and Atmospheric Administration
Een walvis die afgelopen zomer strandde op de kust van Denemarken was tussen de 130 en 140 jaar oud. Dat zou een record zijn voor een gewone vinvis, maakten onderzoekers dinsdag bekend. Het hoogbejaarde zeezoogdier was verdwaald in een ondiepe baai aan de Deense kant van het Kattegat, een zeestraat tussen Denemarken en Zweden. De Denen probeerden het dier nog wel naar open water te loodsen, maar het beest had de kracht niet meer om terug te keren. Volgens de onderzoekers had de stokoude walvis last van onder meer jicht en botontkalking. De oudste tot nu te bekende gewone vinvis was 116 jaar oud. →
Nieuwe prehistorische dolfijn ontdekt in Nederland
Illustratie: Natuurhistorisch Museum Rotterdam
Twee onderzoekers van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam hebben een tot nu toe onbekende uitgestorven dolfijnensoort ontdekt. Het gaat om een vier tot zes meter lang zeezoogdier met een voor dolfijnen opvallende snuit. De onderzoekers deden de ontdekking aan de hand van een stuk van de schedel dat voor de kust van Zuid-Holland in zee werd opgevist. De soort heeft de naam hoekmans-stompsnuitdolfijn gekregen, naar de vinder Albert Hoekman. Deze visser vond het fossiel twee jaar geleden in zijn netten. Het is pas de eerste keer dat er overblijfselen van deze ‘nieuwe’ diersoort zijn gevonden. “De dolfijn is beschreven als een vertegenwoordiger van een zoogdiergeslacht dat nergens bekend was”, zegt conservator Kees Moeliker van het Rotterdamse museum. →
Leeuwen verorberen dronken barman
Jan-Friederick Bredenhand, een dertigjarige Zuid-Afrikaanse barman, is in het vakantiepark waar hij werkte ten prooi gevallen aan drie leeuwen. Johnny Janse van Rensburg, de eigenaar van de Addo Croc and Lion Ranch in de buurt van Port Elizabeth, moest uiteindelijk twee leeuwen afschieten om het het kadaver van Bredenhand te beschermen. Gerda Swart, woordvoerster van het park, denkt dat Bredenhand eerst in een paal in het verblijf is geklommen, maar dat één van de leeuwen zijn been te pakken kreeg en hem daaraan naar beneden trok. “Toen de ene leeuw hem het verblijf introk, kwamen er nog twee andere bij die hem uit elkaar reten. Toen we bij het verblijf aankwamen, was er niet veel meer van het ontzielde lichaam over”, verklaart een politiewoordvoerder. →
Wetenschappers ontsluieren geheim achter sprintsnelheid struisvogels
Australische wetenschappers hebben ontdekt waarom struisvogels ondanks hun wat onhandig ogende verschijningsvorm veel sneller kunnen rennen dan mensen. Struisvogels blijken tijdens het hardlopen bij elke stap twee keer zo veel energie op te slaan in hun pezen als mensen. Daardoor rennen ze veel efficiënter en sneller. Dat schrijven onderzoekers van de University of Western Australia in het tijdschrift Interface. “Het verschil tussen mensen en struisvogels zit in de elasticiteit van de pezen van de dieren”, verklaart onderzoeker Jonas Rubenson op BBC News. “Ze hebben beduidend minder spierkracht nodig om op dezelfde snelheid te rennen.” →
Olifanten redden talloze mensen in de Tweede Wereldoorlog
Foto: University of Cambridge
De Britse University of Cambridge heeft foto’s, dagboeken en zelfs een amateurvideo ontvangen van een spectaculaire redding uit de Tweede Wereldoorlog: enkele honderden mensen werden toen vanuit Birma per olifant in veiligheid gebracht voor de oprukkende Japanners. Na de val van de hoofdstad Rangoon in maart 1942 vluchtten vele tienduizenden mensen richting India om zichzelf in veiligheid te brengen. De tocht door de jungle was gevaarlijk. Velen overleefden de queeste van honderden kilometers niet door ziekte, uitputting of oorlogsgeweld. Wie de grens met India haalde, was nog lang niet veilig. →