De Platoonse Idee is een veelvuldig onderzocht concept in de westerse filosofie. De term heeft betrekking op de door Plato ontwikkelde definitie van ideeën als abstracte denkbeelden en eeuwige, onveranderlijke en alleen geestelijk te ervaren oerbeelden van de dingen die zich bevinden in de hogere ideeënwereld. Ideeën zijn voor Plato manifestaties van het eigenlijke zijn. Concrete dingen in de waarneembare werkelijkheid hebben, indien ze de ideeën afbeelden, deel aan de ideeënwereld. Arthur Schopenhauer (1788-1860), een even briljante als pessimistisch ingestelde filosoof, was iemand die de Platoonse Idee zag als een tijdelijke ontsnapping uit het aards tranendal dat de wereld het gros van de tijd is. Door alle aandacht op een bepaald object te richten, kan een met verstand en verwondering gezegend individu volgens Schopenhauer tijdelijk versmelten met het object. Op zo’n moment valt de persoonlijkheid van de waarnemer tijdelijk weg en wordt de mens een willoos subject van de observatie. Subject en object vallen samen, waardoor het object volwaardig wordt waargenomen en de waarnemer de idee in haar volle glorie aanschouwt.
Geestestoestand
De bovenstaande filosofische denkbeelden lijken erg theoretisch van aard en niet direct verankerd te zijn in de dagelijkse realiteit. Toch illustreert de theorie van Schopenhauer haarfijn wat ik ervaar als ik me helemaal onderdompel in de natuur. Het is een uitleg die prima beschrijft wat ik bijvoorbeeld voelde toen ik voor het eerst oog in oog kwam met een witte haai, berggorilla of de overweldigende dierenrijkdom die je aantreft op de Afrikaanse savanne. Schopenhauers interpretatie van de Platoonse Idee is ook een prima weergave van mijn geestestoestand op het moment dat ik naast een adder zit of een andere bijzondere natuurwaarneming doe op vaderlandse bodem. Op zo’n moment staat de tijd even stil en vervaagt mijn persoonlijkheid tijdelijk tegen de achtergrond van het aanschouwde tafereel en de omgeving waarin ik me bevind. De natuur biedt de ultieme mogelijkheid om tijdelijk te ontsnappen aan de normaliter allesoverheersende persoonlijke wil en de trivialiteit van een alledaags bestaan. Geen wonder dus dat diverse onderzoeken aantonen dat oprechte natuurbeleving een wonderlijk medicijn is tegen stress en diverse welvaartsziekten.
Lees ook:Galápagosdieren op de gevoelige plaat
Lees ook:Een mooi dagje Meinweg
Lees ook:Scholier vangt alligator van ruim vier meter
Lees ook:Genieten van het moment
Lees ook:De herinnering leeft voort