Foto: Wikimedia Commons/publiek domein
De axolotl (Ambystoma mexicanum) is een vreemd uitziend beestje. De in alleen in Mexico voorkomende watersalamander maakt geen zichtbare metamorfose door en blijft zijn hele leven grotendeels uitzien als larve, compleet met uitwendige kieuwen. Het dier beschikt ook over wonderbaarlijke regeneratiecapaciteiten. Wanneer de soms kannibalistische salamanders een ledemaat kwijtraken, kunnen ze binnen enkele weken een nieuw exemplaar laten groeien, compleet met botten, spieren en zenuwen die zich stuk voor stuk ook nog eens op de juiste plek bevinden. Daarnaast kan de axolotl ook geheel eigenhandig ernstige beschadigingen aan de ruggengraat en het netvlies repareren. Het is niet zo vreemd dat dit vermogen van de axolotl om spontaan te genezen ook erg interessant is voor de medische wetenschap. Maar om te begrijpen hoe de axolotl lichamelijke beschadigingen ongedaan maakt, moesten onderzoekers eerst het genoom van de amfibieënsoort in kaart brengen. Een behoorlijk karwei, want de axolotl heeft met 32 miljard haploïde basenparen het omvangrijkste genoom van elk nog bestaand organisme. Ter vergelijking: de mens heeft ‘slechts’ 3 miljard haploïde basenparen. Toch is een internationaal wetenschapsteam er onlangs in geslaagd om het complete genoom van de axolotl te ontcijferen. Een eerste analyse van het genoom levert al meer inzicht op in de speciale vaardigheden van de axolotl. Zo blijken verschillende genen die alleen voorkomen bij de axolotl en andere amfibieën actief te worden als er nieuw weefsel geregenereerd moet worden. Wat verder opvalt, is dat een essentieel ontwikkelingsgen met de naam PAX3 schittert in afwezigheid. De functies van dit gen worden overgenomen door een ander gen dat PAX7 wordt genoemd. Beide genen spelen een belangrijke rol bij de neurale ontwikkeling en de vorming van spieren.
Lees ook:Watervlo dier met de meeste genen
Lees ook:Wetenschappers achterhalen volgorde kikkergenen
Lees ook:Oudste bewijs van leven op land ontdekt in Australië
Lees ook:Oudste fossiel op aarde ontdekt
Lees ook:DNA verraadt waarom vampiervleermuizen kunnen leven van bloed