Beperkte hersencapaciteit
Dat de meeste dinosauriërs niet gezegend waren met een omvangrijk superbrein was al langer duidelijk. Recente 3D-scans, die uitgevoerd zijn op de schedels van Tyrannosaurus rex en andere uitgestorven superreptielen, tonen echter aan dat dinosaurushoofden, nog meer dan voorheen werd aangenomen, gevuld waren met lege ruimte. De kop van Tyrannosaurus, die alleen al 500 kg woog en bijna net zo zwaar was als een volwassen koe van gemiddeld formaat, zou nog zo’n 18 procent zwaarder zijn geweest als de open ruimtes in zijn schedel gevuld waren geweest met hersenweefsel. Deze besparingen op het gebied van hersenvolume stelden het superroofdier waarschijnlijk in staat om meer spiermassa op te bouwen rondom zijn hoofd. Op die manier kon Tyrannosaurus rex met zijn vermorzelende kaken een nog grotere bijtkracht uitoefenen en wellicht enorm grote prooidieren vellen.
Evolutionaire voordelen
De grote hoeveelheid lege hoofdruimte mag dan ten koste zijn gegaan van de verstandelijke en intellectuele capaciteiten van dinosauriërs, maar bracht toch bepaalde voordelen met zich mee. De open tussenruimtes maakten van dinosaurusschedels lichte en stabiele botconstructies en kunnen een belangrijke rol hebben gespeeld bij de ademhaling, het paargedrag en de jacht. Een gecompliceerd stelsel van kronkelige, nasale luchtgaten dat in de schedels van diverse ankylosauriërs (een omvangrijke groep gepantserde, plantenetende dinosauriërs), aangetroffen werd, kan volgens Lawrence Witmer, paleontoloog aan de Ohio University in Athens, een significante rol gespeeld hebben bij de regulering van de inwendige en uitwendige lichaamstemperatuur. Doordat deze luchtwegen zich in de directe nabijheid van omvangrijke bloedvaten bevonden, kon warm bloed op een effectieve manier door het lichaam getransporteerd worden. Excessieve warmte verliet op die manier door de luchtwegen het lichaam, waardoor het brein en de rest van het lichaam van de Ankylosaurus ook bij blootstelling aan extreme hitte koel bleven. Interessant genoeg fungeerden de nasale luchtkanalen hoogstwaarschijnlijk ook als resonantiekamers. Deze ruimtes stelden anklyosauriërs in staat om geluiden voort te brengen die een belangrijke rol speelden bij de communicatie tussen individuen en de voortplanting. De resultaten van het onderzoekswerk dat uitgevoerd is door Witmer en consorten kunnen uitgebreid geraadpleegd worden in het meest recente nummer van het tijdschrift The Anatomical Record.
Bronnen: Paleontology News, National Geographic News
Foto: Fritz Geller-Grimm
Lees ook:Dinosauriërs waren vermoedelijk nog groter dan gedacht
Lees ook:Dinosauriërs waren bedreven zwemmers
Lees ook:Jeugdige roofdinosauriërs waren al geduchte jagers
Lees ook:Tyrannosaurus was een kannibaal
Lees ook:Genieten van Trix