Dieptepunt
Bijna de helft van de vogels die op de Rode Lijst van bedreigde vogelsoorten staan, verkeert in serieuze problemen. Met name met ernstig bedreigde soorten als de strandplevier, de watersnip, kemphaan en de tapuit gaat het slecht. De Nederlandse populaties van deze soorten bevinden zich op een historisch dieptepunt. Ook heide- en weidevogels hebben met veel problemen te kampen en dreigen uit het pittoreske plattelandslandsplaatje te verdwijnen. Dat blijkt uit de Vogelbalans 2009 , een rapport van SOVON, de Vereniging Vogelonderzoek Nederland die verantwoordelijk is voor de wetenschappelijk verantwoorde vogeltellingen in ons land. Sinds 1990 is de helft van alle watersnippen en strandplevieren verdwenen, terwijl van de kemphanen en draaihalzen nog maar tien procent over is als je een terugkoppeling maakt naar 1990. ”Deze soorten zijn daarmee kandidaat om op korte termijn als broedvogel uit Nederland te verdwijnen”, concludeert SOVON.
Meer trekvogels
De Vogelbalans 2009 is speciaal gewijd aan trekvogels. Nederland is een soort mainport voor winter- en trekvogels. Vrijwel nergens in Europa komen op zo’n klein oppervlak zulke grote trekvogelaantallen voor. In 2008 werden maar liefst 4,8 miljoen watervogels geteld die op doorreis waren. Door de klimaatverandering nemen de aantallen trekvogels zelfs toe. Soorten die eerst ten zuidwesten van Nederland overwinterden, kiezen nu voor ons land wegens de mildere temperaturen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de lepelaar en de kolgans. Ook de timing verandert, weet SOVON. Sommige soorten arriveren vroeger en gaan later weg. Trekvogels die lange afstanden overbruggen richting Afrika, ondervinden problemen. Van alle soorten die jaarlijks tussen Europa en het Afrikaanse continent pendelen, is veertig procent in de afgelopen decennia in aantal afgenomen. De afname heeft te maken met extreme weersomstandigheden, roofdieren, de jacht en verandering in de ecologische situatie van de halteplaatsen. Ook op hun eindbestemming iets ten zuiden van de Sahara loeren gevaren, zoals de houtkap en het verdwijnen van moerassen. Bovendien neemt de Sahara door verdroging jaarlijks in omvang toe, waardoor de toch al gevaarlijke oversteek nog riskanter wordt.
Lees ook:Bedreigde vogels hebben het moeilijk in Nederland
Lees ook:Steeds meer Nederlandse broedvogels in zwaar weer
Lees ook:Opwarming serieus gevaar voor veel trekvogels
Lees ook:Slecht broedseizoen leidt tot verdere daling aantal grutto’s
Lees ook:Wilde eenden sterven vooral in kuikenfase
Misschien hangt ons nog wel meer boven het hoofd. Ik was 24 nov. als externe gast bij de overhandiging van de petitie stopbijensterfte aan de leden van de Vaste Kamercommissie van LNV. Er werden meer dan 40.000 handtekeningen verzameld. Een zeer indrukwekkende hoeveelheid in zo korte tijd. De presentaties die door onderzoekers werden gegeven laten zien dat we ons ernstig zorgen moeten maken, niet alleen om de bijen maar om het hele milieu vogels de presentatie ook de vogels.
De aanwijzingen en de bewijzen dat pesticiden een rol spelen zijn zo sterk dat alles op alles moet worden gezet om pesticiden die imidacloprid bevatten tijdelijk te verbieden (moratorium). Ook al zou het bewijs statistisch gezien niet waterdicht zijn dan hebben we met z’n alle de verantwoordelijkheid om aan te dringen op een verbod.
Voor de presentaties Klik op de links:
• Dr. Jeroen van der Sluijs: Bijensterfte: oorzaken, gevolgen, maatregelen
(bij trage Pc duurt het even voordat de link wordt geopend)
Dr. Henk Tennekes: Silent Spring Revisited?
Ecologische groenbeheer is daarnaast ook van groot belang. http://www.bijenhelpdesk.nl
geeft hierover uitvoerige informatie.
Arie Koster
Hallo Arie,
Bedankt voor de aanvullende informatie en links. Pesticiden zijn inderdaad niet alleen een gevaar voor insecten, maar ook voor veel vogels. Met name roofvogels worden er vaak door vergiftigd. Het is jammer dat zaken als de massale bijensterfte of het wel en wee van de Nederlandse vogelwereld het in de grotere kranten vaak moeten doen met een paar regeltjes tekst.