Intensief onderzoek
Het mag genoegzaam bekend zijn dat de moderne mens momenteel dermate veel ruimte koloniseert dat het voor andere diersoorten steeds lastiger wordt om nog te overleven in onze snel veranderende wereld. Een grootschalig, in het vakblad Diversity and Distributions gepubliceerd onderzoek toont aan dat ook de mensapen in Afrika veel te lijden hebben van deze ontwikkeling. Volgens Hjalmar Kühl van het duitse Max Planck Institut (Leipzig) is de schaal en omvang van het recentelijk voltooide onderzoek zonder precedent en hebben diverse organisaties en wetenschappers uit verschillende landen zich verenigd om het leefgebied van apen in heel Afrika in kaart te brengen. Het beeld dat oprijst uit de kluwen aan gegevens is echter verre van florissant. Er is een dramatische daling te zien van geschikt leefgebied voor gorilla’s, chimpansees en bonobo’s. Vooral gorilla’s worden zwaar getroffen. Voor de Cross River Gorilla (een zeldzame ondersoort van de westelijke gorilla die voorkomt in het grensgebied tussen Kameroen en Nigeria) is de situatie extreem penibel; deze soort heeft in twintig jaar tijd 59 procent van haar leefgebied zien verdwijnen. De oostelijke gorilla (Congo, Rwanda en Uganda), de grootste mensaap die er bestaat, is 52 procent van zijn leefruimte kwijtgeraakt, de westelijke gorilla (Nigeria en Angola) zo’n 31 procent. Ook chimpansees hebben het zwaar. In Centraal-Afrika is 17 procent van hun leefgebied in twee decennia verloren gegaan en in West-Afrika 11 procent. De bonobo’s hebben 29 procent van hun voormalige woongebied moeten inleveren.
Schandalig
“We weten al geruime tijd door allerlei studies dat de druk op mensapen snel groter wordt”, stelt Kühl. “Dat we ondanks deze wetenschap de dieren die het dichtst bij de mens staan én hun leefgebied zien verdwijnen, is ronduit schandalig.” De oorzaken die ten grondslag liggen aan de teloorgang van grote lappen apenleefgebied zijn sterk afhankelijk van de regio’s waarin de dieren leven. In West-Afrika worden bijvoorbeeld aan de lopende band oerwouden tegen de vlakte gewalst. In Centraal-Afrika blijven daarentegen grote delen van de bossen ongerept, maar kunnen mensapen niet meer leven vanwege de uitgebreide jacht op onder meer apen voor bushmeat. “De situatie is dramatisch. Veel apenpopulaties die er nu nog zijn, zullen in de toekomst zeker verdwijnen”, zegt Kühl. “Met een groeiende wereldbevolking en de toenemende vraag naar ruimte, hout, grondstoffen en vlees zullen apensoorten en -populaties blijven verdwijnen.”
Lees ook:Gorilla lijkt meer op mens dan aanvankelijk gedacht
Lees ook:Gorilla’s slimmer dan gedacht
Lees ook:Ivoorkust organiseert chimpanseecongres om mensapen te redden
Lees ook:Palmolieplantages mogelijke bedreiging voor Afrikaanse mensapen
Lees ook:Chimpansees zijn ware spermafabrieken