Natuurwonderen
Afrika: voor velen een continent dat primair wordt geassocieerd met oorlog, armoede, politieke chaos en hongersnood. Hoewel dat, voornamelijk dankzij de koloniale erfenis en de nog steeds door westerse bedrijven en regeringen geïmplementeerde strategie van doelgericht roofkapitalisme, ook een bestaande kant van Afrika is, staat bij mij een ander beeld in het geheugen gegrift. Mijn Afrika is het continent dat je ook terugziet in de BBC-serie Africa, een continent boordevol spectaculaire natuurwonderen die een pleister voor de gejaagde westerse ziel vormen. Hoewel Nederland in veel opzichten geen onplezierig land is om in te leven en ik ook volop kan genieten van de natuur in onze contreien, zit Afrika voor altijd in mijn bloed. Ik mis het wakker worden onder een met ontelbare fonkelende sterren bezaaide hemel in het hart van de wildernis. Ik verlang naar de plekken waar de schilderachtige zonsondergangen, spookachtige roep van uilen, het vilein klinkende gegiechel en geroep van rondstruinende hyena’s en het gebrul van majestueuze mannetjesleeuwen de nog niet door lichtvervuiling ontsierde nachten inluiden. En ik smacht soms naar de veelsoortige kakofonie van vogelliederen en het nijlpaardengeknor, geluiden der natuur die in de Afrikaanse wildernis het signaal vormen dat er weer een nieuwe morgen is aangebroken.
Onversneden oergevoel
Wellicht is het de in ons onderbewustzijn genestelde lokroep naar onze evolutionaire bakermat, maar Afrika geeft mij altijd het gevoel dat ik dichter bij de oorsprong van de menselijke natuur kom, een onversneden oergevoel dat in Europa vaak wordt bedolven onder een lawine van jachtigheid, materiële zinsbegoocheling en vluchtige technologie. De gemiddelde Afrikaan legt beduidend meer oprechte vriendelijkheid, levenslust, zorgeloosheid en beleefdheid aan de dag dan de meeste mensen die je hier op straat, in het bedrijfsleven of tijdens het uitgaan tegenkomt. Die puurheid vind je ook terug in bruisende steden als de Mother City Kaapstad, een door zee en bergen omgeven oord waar de natuur nooit ver weg is en wilde nachten vol levenslust, vurige passie en feestgedruis eerder regel dan uitzondering zijn.
Natuurbehoefte
Maar gelukkig zijn er de beelden en herinneringen die voor altijd in mijn geheugen staan gegrift. Door die dagelijks op een rustig moment nog even de revue te laten passeren, is Afrika ook in het overvolle Nederland nooit ver weg. Op zo’n moment van bezinning sta ik weer eventjes oog in oog met de even imposante als zachtaardige berggorilla’s van Bwindi of trekt op enkele centimeters afstand de gracieuze gestalte van een grote witte haai voorbij. Hoewel ik in Nederland geboren en getogen ben, heb ik in het buitenland nog nooit ook maar een sprankje heimwee naar mijn thuisland gehad. Integendeel, eenmaal in Nederland neemt het verlangen om weer op weg te gaan naar vreemde en wilde oorden doorgaans alleen maar weer toe. Ik zie het als een bewustwording van je erfelijke aanleg. Het is immers al meermaals door biologen aangetoond dat vrijwel elk mens diep zijn hart een afkeer heeft van dichtbebouwde gebieden of met reclamezuilen bezaaide snelwegen en industrieterreinen. In werkelijkheid voelen we ons diep van binnen allemaal aangetrokken tot de natuur. Daarom voelde natuurlijk Afrika ook toen ik er voor het eerst kwam waarschijnlijk reeds aan als thuis, een leefomgeving waarin lichaam en geest optimaal gedijen en vol tot ontplooiing kunnen komen. Het wordt dan ook hoog tijd om in Nederland afscheid te nemen van het, met name in liberale kringen, levende idee dat groene en mooie landschappen een vorm van luxe zijn die tweede viool dienen te spelen achter de zalig verklaarde economische vooruitgang. De prehistorische Afrikaan in ons kan namelijk maar moeilijk zonder een flinke portie groen op zijn tijd.
Lees ook:Reisbestemming Oeganda
Lees ook:Het verlies van een dierbare vriend
Lees ook:Nieuwe BBC-serie ‘Africa’ in première
Lees ook:Wilde natuur stimuleert creativiteit
Lees ook:Een pijlsnel zomersymbool