Foto: Tino Strauss, Wikimedia Commons
Uit fossiele bewijzen blijkt dat gewervelde landdieren geëvolueerd zijn uit visachtigen die miljoenen jaren geleden uit zee het land beklommen. Een goed voorbeeld is Ichthyostega, een dier dat nog het meest lijkt op een tussenvorm van vis en amfibie. Maar wetenschappers konden tot dusver nog geen genetisch verband vinden tussen de ontwikkeling van de pols en de kootjes van met poten uitgerruste gewervelde landdieren aan de ene kant en die van vinnen van de huidige vissen aan de andere kant. Nu blijkt dat onderzoekers in voorgaande onderzoeken vooral de verkeerde vissoorten onder de loep hebben genomen. De meeste vissen die door de mens worden gehouden en onderzocht zijn beenvissen. Beenvissen verschenen later op het evolutionaire toneel dan de primitievere kraakbeenvissen (haaien, roggen en draakvissen), maar vormen tegenwoordig wel met afstand de grootste groep in het vissenrijk. Een verre voorouder van alle beenvissen heeft in de loop van zijn ontwikkeling een totale dubbeling van zijn genetische informatie opgelopen. Zo’n duplicatie brengt enorme evolutionaire mogelijkheden met zich mee, waardoor genetische overeenkomsten met eerdere voorouders uitgewist kunnen worden. De huidige beenvissen verschillen dankzij de duplicatie dusdanig van dieren op het land dat het genetische verband tussen pols en kootjes en vinnen niet meer te vinden is.
Maar paleontologen van de University of Chicago vonden in Amerikaanse rivieren en meren een vis die zo primitief is dat deze evolutionair al op zichzelf stond voordat de beenvisvoorouder de duplicatie opliep. Recentelijk is van deze Lepisosteus oculatus (een Nederlandse naam voor de op de bovenstaande afbeelding zichtbare soort die deel uitmaakt van de familie der kaaimansnoeken ontbreekt vooralsnog) de totale DNA-volgorde bepaald, en wat blijkt: in dit dier zijn wél overeenkomsten met de polsen en kootjes van gewervelde landdieren te vinden. Dankzij de vondst is er weer extra bewijs voor de evolutionaire stap tussen zee- en landdieren bijgekomen.
Lees ook:Nieuwe ontdekkingen herschrijven evolutiegeschiedenis van vogels
Lees ook:Honden communiceren hetzelfde als jonge kinderen
Lees ook:Oeroude menselijke schedel gevonden in Georgisch dorp
Lees ook:Neuraal netwerk om over land te lopen al bij prehistorische vissen aanwezig
Lees ook:Genetisch onderzoek bevestigt uniek evolutietraject van brilvogels