Gijzeling
De afgelopen weken zijn er heel wat natuurlijke hulpbronnen, kostbare uren en geldelijke middelen besteed aan een nieuwe klimaattop. Staatssecretaris Joop Atsma (Milieu) is wel te spreken over de resultaten die zijn geboekt in het Zuid-Afrikaanse Durban: “Met dit pakket van afspraken komt er eindelijk een klimaatverdrag in zicht dat van alle landen is”, verklaarde hij vanuit Zuid-Afrika. Blijkbaar beschikt Atsma over een magische roze bril die ons de werkelijkheid een stuk rooskleuriger voorspiegelt dan hij werkelijk is. Of hij steekt bewust zijn kop metersdiep in het zand. De realiteit is namelijk dat de bijeenkomst in Durban een uiterst slap compromis heeft voortgebracht. Het enige concrete resultaat: een vage, niet-bindende afspraak dat er in 2020 toch echt een wereldwijd klimaatverdrag over de reductie van de hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen gaat komen… Met name economische grootmachten als de Verenigde Staten, Japan, Rusland, Canada en in iets mindere mate China legden geen enkele ambitie aan de dag en frustreerden de pogingen van de EU, de meeste ontwikkelingslanden en een groot aantal eilandstaten om knopen door te hakken en concrete, bindende maatregelen te nemen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Het is een steeds terugkerend beeld: de landen die de bittere vruchten van ecologische degradatie en klimaatverandering plukken worden in een verstikkende wurggreep gehouden door de financiële grootmachten die hun weelde deels te danken hebben aan het uitzuigen van diezelfde landen. “De grote economieën beschouwen de sterke focus op CO2-reductie als een gevaar voor hun groei. Het gevolg is dat de onderhandelingen voortdurend ontaarden in uitputtingsslagen zonder concreet resultaat. Ondertussen is de wereldwijde uitstoot hoger dan ooit”, vindt ook Donald Pols, hoofd van het klimaatprogramma van het Wereld Natuur Fonds.
Cultuuromslag
Hoewel wij natuurlijk minder last zullen hebben van de klimaatverandering dan de mensen rond de evenaar of in het uiterste noorden, is het maar de vraag hoe bestendig onze samenleving op den duur is tegen de uitwassen van extreem weer. We zitten dan wel veilig verscholen achter onze dijken en waterkeringen, maar de laatste jaren hebben ons geleerd dat een beetje mist, harde wind en wat extra sneeuwval voldoende zijn om het vlieg-, trein- en autoverkeer in onze tecnocratische samenleving grotendeels op hun gat te gooien. “Maar het is toch lang niet zeker dat er daadwerkelijk sprake is van een door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Waarom zouden we onze manier van leven dan overhoop moeten gooien?”, is een kreet die je ook maar al te vaak hoort. Honderd procent zekerheid is er inderdaad niet, maar de bewijzen voor een antropogene opwarming van de aarde zijn vooralsnog sterker dan de tegenbewijzen. Vertaal deze denkwijze eens naar een meer concreet, kleinmenselijk geval. Als een keur aan medici tegen je zegt dat de kans zeer groot is dat een voortzetting van het huidige eet- en leefpatroon ernstige gevolgen voor je gezondheid kan hebben, neem je ook het zekere voor het onzekere en pas je – tenzij je suïcidale trekjes vertoont – toch ook je levensstijl aan? Met wat minder hebberigheid, een flink stukje innovatie en ontwikkeling, een gezonde portie gezond verstand en de nodige verbeelding is het best mogelijk om in een relatief kort tijdsbestek de overstap naar een beduidend duurzamere wereldeconomie te maken. Maar dan moet wel eerst de wereldwijd florerende politieke cultuur van pappen en nathouden en de obsessie met de korte termijn op de schop. Een stap die ook een grondige herziening van bestaande politieke systemen vereist, want momenteel worden de beslissingen omtrent het algemeen belang vooral genomen door pluchejagers en malafide machtswellustelingen die juist de minste affiniteit met het begrip hebben.
Lees ook:Bisschop pleit voor vleesloze vrijdag
Lees ook:Huidige klimaatmaatregelen vermoedelijk onvoldoende
Lees ook:Weer recordaantal broeikasgassen in aardatmosfeer
Lees ook:Veel regenwouddieren eind deze eeuw wellicht uitgestorven
Lees ook:Recorduitstoot koolstofdioxide in 2013