Mentaliteitsverandering
Ongerepte wildernissen, wilde dieren en natuurwonderen van buitencategorie zijn zaken die doorgaans geassocieerd worden met Afrika, de beide Amerika’s, de Australische kust en outback of Azië. Op zich niet erg, want in het toch al steeds meer in zichzelf gekeerde Nederland is het geen slechte zaak om een kosmopolitische wereldvisie in ere te houden. Maar ook dichter bij huis, in ons eigen Europa, zijn er heel wat regio’s waarin de natuur zich nog steeds in al haar pracht ontvouwt en openbaart. Toegegeven, we hebben in de negentiende en twintigste eeuw heel goed ons best gedaan om de Europese natuurpracht met zijn allen vakkundig om zeep te helpen. Maar inmiddels lijkt het tij op Europese schaal in ieder geval deels gekeerd. De Europese Unie en haar lidstaten maken gelukkig steeds meer werk van natuurbescherming. De Europese Habitatrichtlijn (1992) en de creatie van meerdere nationale parken vormden de eerste aanzetten om het ecologisch erfgoed van Europa te beschermen, terwijl het grensoverschrijdende Natura 2000-netwerk de kroon op het werk moet worden. Wat ook opvalt zijn de vele natuurparadijsjes in Oost-Europa en op de Balkan – toch regio’s die vaak eenzijdig worden afgeschilderd als corrupte boevennesten en toonbeelden van ecologische onverschilligheid – die ook steeds beter worden beheerd. Des te jammer is het dan ook dat Nederland zich regelmatig presenteert als een van de slechtste jongetjes uit de klas, zeker onder het huidige afbraakkabinet.
Rijkdom
Het in 2010 verschenen boek Wild Wonders of Europe is een door diverse vooraanstaande natuurfotografen samengestelde ode aan het wilde en natuurlijke Europa. Ik had het boek al langer op mijn verlanglijstje staan, maar heb het vreemd genoeg onlangs pas aangeschaft. Wild Wonders of Europe is vooral een fotoboek waarin veel van de mooiste en meest intrigerende dieren, planten en natuurlandschappen van Europa de revue passeren. Denk aan machtige hoefdieren zoals de wisent, de eland of het konikpaard, roofdieren zoals de wolf, bruine beer (ja, in plaats van een verre reis naar Canada loont ook een bezoek aan Zweden of Finland), ijsbeer, Iberische lynx of veelvraat of veel fraaie vogelsoorten die een bescheiden greep vormen uit de rijkelijk gevulde ornithologische schatkamer van ons continent. Maar ook reptielen en insecten ontbreken niet. De rijke Europese plantenwereld wordt veelal in beeld gebracht door middel van prachtige staaltjes macrofotografie. Ook de onderwaterwereld komt uitgebreid aan bod. Denk aan paginagrote foto’s van potvissen en grienden die de diepblauwe wateren rond de Azoren doorkruisen, uiterst zeldzame monniksrobben en een foeragerende reuzenhaai in de soepgroene wateren die het Schotse Isle of Mull omgeven. Bovendien snijdt het boek terecht het Europese wanbeleid op het gebied van de commerciële visserij aan en ijveren de auteurs voor de instelling van meer zeereservaten, de bijstelling van vangstquota en een opheffing van de subjectieve banden tussen visserij en wetenschap.
Exotische oorden
Maar uiteindelijk is Wild Wonders of Europe toch primair een visuele ode aan de natuurhistorische rijkdom van het Europese continent, een weelderige inspiratiebron die helaas nog door te weinig Europeanen gekend en gekoesterd wordt. Want zeker in Oost-Europa bieden duurzame vormen van ecotoerisme ook beloftevolle economische groeikansen en een alternatief voor winstgevende activiteiten die gestoeld zijn op vernietiging en ecologische ontwrichting. Want Wild Wonders of Europe maakt een ding duidelijk: je hoeft niet altijd een halve wereldreis te maken om de schoonheid van de ongerepte natuur op je pad te vinden.
Lees ook:Eerste kalf geboren in Roemeense kudde ‘Nederlandse’ wisenten
Lees ook:Meer bos in Europa
Lees ook:Zoetwatervissen van Europa
Lees ook:De pracht van Afrika in boekvorm
Lees ook:Wisent terug in Spanje