Haaien zijn zonder twijfel de meest gevreesde schepsels die de moderne oceanen bevolken. Films als het legendarische epos Jaws en vele inferieure B-films hebben deze dieren veel slechte publiciteit bezorgd en afgeschilderd als vraatzuchtige menseneters. Toch vormen slechts enkele haaiensoorten een reëel gevaar voor een bevlogen zwemmer of watersporter en overlijden jaarlijks slechts enkele mensen aan de gevolgen van een haaienbeet.
Andersom hebben activiteiten van de mens daarentegen een verwoestende invloed op de wereldwijde haaienpopulatie. Overbevissing heeft ertoe geleid dat inmiddels vele soorten ernstig in hun voortbestaan bedreigd worden. Zo dreigt bijvoorbeeld een kwart van de haaiensoorten in de Atlantische Oceaan te bezwijken aan de gevolgen van overbevissing en habitatdestructie. De internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN, die jaarlijks de Rode Lijst voor bedreigde diersoorten samenstelt, laat de alarmbellen dan ook stevig rinkelen en pleit voor een algeheel vangstverbod. Met name soorten als de zwelghaai, doornhaai, haringhaai en zee-engel bevinden zich in een zeer benarde situatie.
Ook met goedaardige, planktonetende giganten als de walvishaai en de in de Noordzee voorkomende reuzenhaai gaat het niet goed. In totaal zijn er twintig haaiensoorten die op korte termijn dreigen uit te sterven, worden 34 soorten geclassificeerd als uiterst kwetsbaar en hebben nog eens 63 soorten het predikaat ‘bijna bedreigd’ (Near Threatened) gekregen.
Een belangrijke reden voor de slachting die verantwoordelijk is voor de decimering van de wereldwijde haaienpopulatie, is de vraag naar soep. Haaienvinnensoep om precies te zijn. Dit gerecht geldt met name in Zuidoost-Azië als een niet te versmaden delicatesse, een lekkernij die bovendien in hogere kringen statusbevestigend werkt. Helaas worden de benodigde vinnen op een barbaarse en nogal wrede manier verworven. De haaien worden aan boord gehesen, ontdaan van hun vinnen en vervolgens levend terug in zee gegooid. De vraag naar haaienvlees en haaienolie, bijvangsten, dynamietvisserij, de verwoesting van koraalriffen en voedselgebrek door overbevissing van prooidieren vormen verdere nagels aan de doodskist voor deze magnifieke, evolutionair gezien stokoude en gespecialiseerde roofvissen.
Bronnen: http://www.iucn.org/index.cfm?uNewsID=2213, www.sharksavers.org
Lees ook:Kwart van alle haaien- en roggensoorten met uitsterven bedreigd
Lees ook:Indonesië en India grootste haaienslachters
Lees ook:Ruim 23.000 dieren en planten met uitsterven bedreigd
Lees ook:Haaienbescherming faalt
Lees ook:Handel in tandbaars zorgt voor hongersnood