Buiten de grote en beroemde leguanen, lopen er op de Galápagoseilanden ook nog kleinere hagedissen rond. De zogenaamde lavahagedissen worden volgens de laatste wetenschappelijke consensus ingedeeld in zes soorten en komen op vrijwel elk eiland in behoorlijke aantallen voor. In tegenstelling tot de plantenetende land- en zeeleguanen, zijn lavahagedissen voornamelijk insectivoren. Ze maken primair jacht op vliegen en bontgekleurde sprinkhanen, de ongewervelden die je het vaakst ziet op de eilanden. Lavahagedissen vallen op hun beurt weer ten prooi aan slangen, uilen, buizerds en zeevogels.
Afhankelijk van het eiland, worden lavahagedissen twintig tot ruim dertig centimeter lang, waarbij de sterk territoriale mannetjes (bovenste foto) duidelijk groter zijn dan hun vrouwelijke soortgenoten. De grootste (en ook meest kleurrijke) mannetjes kwamen we tegen op Española (soort: Microlophus delanonis), sowieso een eiland met enorm veel dierlijk leven. De vrouwtjes zijn niet alleen te herkennen aan hun meer bescheiden afmetingen, maar ook aan de rode of feloranje kop (zie onderstaande foto). De voorkeursbiotoop verschilt enigszins per eiland, maar aan de hand van eigen waarnemingen kan wel worden vastgesteld dat de dieren een voorkeur hebben voor rotsachtige terreinen, waarbij grotere stenen vaak gebruikt worden als zonplek. In plaatsjes als Puerto Ayora en Puerto Villamil vind je de lavahagedissen ook gewoon in tuinen of op de stoep voor je hotelkamer.
Lees ook:Galápagosdieren op de gevoelige plaat
Lees ook:Vrouwtjeslampreien veinzen regelmatig seks met mannetjes
Lees ook:Urine bepaalt deels partnerkeuze vrouwtjesapen
Lees ook:Lengte van roffel mannetjesspecht beïnvloedt partnerkeuze vrouwtje
Lees ook:Vrouwelijke baardagamen dreigen uit te sterven in Australie