Verdwijnend koraal
In de afgelopen dertig jaar hebben nieuwe ziekten en invasies van algen flink huisgehouden onder de Caraïbische koraalriffen, die zich (nog) uitstrekken van Florida tot Bonaire, een van de parels van de Nederlandse Antillen. De toekomst voorspelt nog meer problemen omdat de klimaatverandering het water doet opwarmen en voor verzuring zorgt. Koralen hebben last van warmer water en de verzuring maakt het voor de dieren moeilijker om een skelet van kalk te vormen. “Dat betekent dat miljoenen mensen indirect een rijke bron van goedkope, voedzame vis dreigen te verliezen”, zegt oceanoloog Andrew Bruckner. Maar dat is niet alles: koralen leveren ook bouwmateriaal, trekken toeristen aan en verdedigen de kust tegen razende golven en zware stormen. Ook bij Bonaire zijn de koralen een belangrijke trekpleister voor toeristen, mede dankzij het uitzonderlijk heldere water. Maar ook in deze regio valt het koraalrif ten prooi aan de ziektes die de hele Caraïben teisteren. Het elandgeweikoraal en hertshoornkoraal, soorten die voorkwamen in de meest ondiepe stukken voor de kust en een belangrijke habitat vormden voor vissen en schaaldieren, zijn zo goed als verdwenen.
Uitzondering
In vergelijking met de rest van de Caraïben is het koraal rond Bonaire er de laatste vijf jaar echter veel minder op achteruitgegaan. “De koralen hebben sterk te lijden onder ziektes en verbleking, maar we zien ook nieuwe koralen die laten zien dat het rif zich snel kan herstellen“, zegt Bruckner, een lokale koraalwetenschapper die een team van een tiental onderzoekers leidt. Het geheim van de Antillen: er zijn voldoende algenetende vissen over om het oppervlak van het dode koraal schoon te houden. De overheid heeft jaren geleden de visserij aan banden gelegd om de koralen en vissen een optimale bescherming te bieden. Het helpt bovendien dat het in Bonaire zelden regent en dat het eiland slechts sporadisch geteisterd wordt door verwoestende orkanen. In de rest van de Caraïben worden dode koralen snel bedekt door algen, waardoor larven van nieuwe koralen nergens terechtkunnen. Na een orkaan is de kans op herstel dan ook vrijwel nihil. Zich baserend op de situatie in Bonaire is Bruckner optimistischer over de toekomst van ’s werelds koraalriffen dan veel van zijn bezorgde collega’s: “De historische gegevens tonen aan dat koralen zich goed kunnen aanpassen. Als we de visserij en vervuiling aan banden leggen en meer zeereservaten afbakenen, denk ik dat we een deel van de Caraïbische koralen nog kunnen redden.”
Lees ook:Warm water brengt massasterfte onder koralen teweeg
Lees ook:Nieuwe bedreiging voor koraalriffen ligt op de loer
Lees ook:Kwart van de Oostzee door verzuring levenloos
Lees ook:Meer dan duizend dode vissen in kanaal Raamsdonk
Lees ook:Groot gedeelte van Great Barrier Reef verbleekt