Categorie: "Prehistorische dieren"

Plantenetende dino’s hadden waarschijnlijk veelzijdiger dieet dan gedacht

Illustratie: Wikimedia Commons/CC BY 2.5

Edmontosaurus_BWLang niet alle grote herbivoren uit de dinowereld aten alleen maar planten. Bepaalde grote planteneters aten hoogstwaarschijnlijk ook – welbewust – kreeftachtige diertjes. Amerikaanse wetenschappers trekken die conclusie nadat ze gefossiliseerde uitwerpselen van dinosaurussen die ooit in Montana rondliepen, bestudeerden. De uitwerpselen behoorden waarschijnlijk toe aan plantenetende hadrosauriërs. En in die uitwerpselen troffen de onderzoekers naast rottend hout ook verrassend veel resten van schaaldieren aan. Maar hoe weten paleontologen dat de reuzenreptielen de dieren niet per ongeluk naar binnen hebben gewerkt?

Prehistorische kikker Beelzebufo at jonge dinosauriërs

Foto: Nobu Tamura, Wikimedia Commons/CC BY 3.0

naamloosKikkers en padden zijn, op een paar uitzonderingen na, tegenwoordig meestal dieren van bescheiden formaat. Toch zijn het bijna allemaal wel echte rovers, die bijna alles opslokken wat in hun bek past. Recent onderzoek toont aan dat de prehistorische kikker Beelzebufo zelfs in staat was om babydinosauriërs te verorberen. De kaken van de uitgestorven amfibiesoort waren zelfs sterk genoeg om de botten van jonge dinosaurussen te breken. Dat blijkt uit bijtkrachtmetingen bij moderne kikkers die nauw verwant zijn aan Beelzebufo. De eerste fossielen van de uitgestorven kikkersoort werden in 2007 ontdekt. Het dier was kan met een lengte van 45 centimeter en een gewicht van circa 4,5 kilo gerust een reuzenkikker worden genoemd. De oeramfibie leek veel op de moderne Zuid-Amerikaanse hoornkikkers, die door hun ronde kop en brede bek soms ook wel ‘pacman-kikkers’ worden genoemd. Om meer zicht te krijgen op de bijtkracht van Beelzebufo, lieten Australische wetenschappers verschillende hoornkikkers bijten in een zelfgemaakt meetinstrument; een met leer bedekte plaat vol elektroden.

Eerste primaten waren topacrobaten

Foto: Douglas Boyer, Duke University

dukeHet is al langer bekend dat de voorouders van moderne primaten (halfapen, apen, mensapen en mensen) het grootste deel van hun leven in de bomen doorbrachten. De algemene aanname was dat die vroege primaten zich vrij langzaam voortbewogen in hun leefgebied boven de grond. Een 52 miljoen jaar oud, in Frankrijk gevonden enkelbotje van een vroege primaat lijkt dat beeld echter te weerspreken en suggereert dat onze voorouders ware acrobaten waren die imposante sprongen konden maken. De enkel van  de zogenoemde Donrussellia provincialis leek helemaal niet op die van andere primaten, maar had meer weg van de enkel van een boomspitsmuis. Bovendien wijst de anatomie er sterk op dat de primaat niet op en langs kleine takken klauterde en trippelde, maar in staat was om van stammen naar takken te springen.

‘Vergeten’ fossiel van zwangere Ichthyosaurus somersetensis ontdekt in Duits museumarchief

Illustratie: University of Manchester

fossiel-van-zwangere-ichthyosaurus-ontdekt-in-museumarchiefPaleontologen hebben in het archief van een museum in Hannover een bijzonder fossiel van een zwangere Ichthyosaurus somersetensis ontdekt. Het drieënhalve meter lange zeereptiel leefde zo’n tweehonderd miljoen jaar geleden en droeg een onvolgroeid jong in haar buik. Het zwangere dier was groot in vergelijking tot de meeste andere nauw aan I. somersetensis verwante ichtyosauriërs die in de loop van de geschiedenis zijn ontdekt.  Het fossiel werd in de jaren negentig al ontdekt voor de kust van het Britse graafschap Somerset, maar lag jarenlang in een archief van het Niedersächsisches Landesmuseum in Hannover, zonder dat wetenschappers hiervan op de hoogte waren. Het embryo dat in de baarmoeder van het reptiel is aangetroffen, is overigens niet compleet bewaard gebleven.

Dinofossiel toont mogelijk roestgedrag

Foto: Gregory Funston

148761_webPaleontologen hebben in Mongolië de resten van een vogelachtige dinosaurussoort ontdekt die circa 70 miljoen jaar geleden leefde. Het bijzondere van het fossiel is dat het mogelijk een vroeg voorbeeld van roestgedrag etaleert. Roesten is het samendrommen en slapen van dieren ik kolonies, gedrag dat we heden ten dage vaak zien bij vleermuizen en vogels. Roesten heeft diverse voordelen. Je wordt bijvoorbeeld minder snel verrast door vijanden omdat er altijd wel een paar oplettende dieren zijn die de groep waarschuwen bij dreigend gevaar. Daarnaast blijven de dieren in zo’n roestkolonie lekker warm omdat ze dicht op elkaar kunnen kruipen.

Nieuwe titanosauriër uit Tanzania beschreven

Illustratie: Mark Webber, www.markwitton.com

Shingopana_Env_ReconstructionPaleontologen hebben een nieuwe dinosoort beschreven. Het gaat om een circa twintig meter lange titanosauriër. Het dier, dat de soortnaam Shingopana songwensis heeft gekregen, werd in 2002 voor het eerst aangetroffen in Tanzania.  “Bepaalde anatomische kenmerken zien we alleen terug in Shingopana en in enkele andere Zuid-Amerikaanse titanosauriërs, maar niet in andere Afrikaanse titanosauriërs”, zegt onderzoekscoördinator Eric Gorscak.

Prehistorische dolfijn zonder tanden onthuld

Illustratie: AFP/Dr. Robert Boessencker

wetenschappers-onthullen-uitgestorven-mini-dolfijn-zonder-tandenPaleontologen hebben vandaag in de Franse hoofdstad Parijs een nieuwe, prehistorische dolfijnsoort onthuld. Inermorostrum xenops leefde zo’n dertig miljoen jaar geleden en had een opmerkelijk uiterlijk. De dolfijn had bijvoorbeeld geen tanden, maar was wel getooid met snorharen. Met een lengte van iets meer dan een meter was Inermorostrum xenops een vrij kleine dolfijn. Een middelgrote dolfijn als een volwassen tuimelaar meet bijvoorbeeld 2,5 tot ruim 3 meter. Paleontologen moesten de voorhistorische dolfijn reconstrueren op basis van één fossiel, een schedel die is gevonden in de buurt van Charleston (South Carolina).

Spectaculair fossielenkerkhof gevonden voor Belgische kust

Voor de Belgische kust zijn diverse botten aangetroffen van oerwalvissen en walrussen. Het Vlaams Instituut voor de Zee spreekt van een ‘uniek fossielenkerkhof van lang verdwenen zoogdieren’ en noemt de vondst een ‘opmerkelijke en hoogst merkwaardige ontdekking’. De wervels van de oerwalvissen, dieren die tussen de 8 en 15 meter lang waren, zijn wel 40 miljoen jaar oud. De walrusresten zijn een stuk jonger en dateren uit de laatste ijstijd (circa 116.000 – 12.000 jaar geleden).

Unieke fossielen van reuzenluiaard gevonden in Mexico

Foto: Instituto Nacional de Antropología e Historia (INAH)

resten-van-unieke-reuzenluiaard-opgegraven-in-mexicoPaleontologen hebben in Mexico de fossiele resten van een unieke reuzenluiaard opgegraven. Het gaat om een schedel, kaakbot, enkele ribben en klauwen die zijn gevonden in een met water gevuld zinkgat op het schiereiland Yucatán. De botten zijn afkomstig van een nog onbekende soort uit het geslacht Megatherium die pakweg tienduizend jaar geleden voorkwam in delen van het wat nu noord- en Midden-Amerika is. Prehistorische reuzenluiaards konden tot wel vijfhonderd keer zo groot worden als hun moderne verwanten en wogen naar schatting een kleine vier ton.

‘Frankensteindino’ was overgangssoort

Illustratie: Levi Bernardo, Wikimedia Commons/CC BY-SA 3.0

Chilesaurus2De in 2015 ontdekte Chilesaurus vormde een tijdlang een raadsel voor paleontologen. Het dier had namelijk de lichaamsbouw van een klassieke vleeseter, maar was een vegetariër. In het nieuwste nummer van het vakblad Paleontology Letters schrijven wetenschappers nu dat Chilesaurus geen frankensteinachtige freak maar een missing link in de evolutie was. Het dier zou een vroeg lid van de Ornithischia zijn, een orde waartoe bijvoorbeeld ook de beroemde Triceratops (onderorde Ceratopsia) bijvoorbeeld behoort. De dinosauriërs die tot de Ornitischia behoren, hebben verschillende gemeenschappelijke kenmerken.