Foto: Jon Hanson
Vier jaar op rij
De vrouwelijke zebrahaai Zebedee mag haar rondjes dan wel draaien in een hotel middenin de snikhete Arabische woestijn, ze is wel opmerkelijk fertiel. De in een hotel in Dubai levende kraakbeenvis heeft namelijk zonder de hulp van mannetjes al vier keer het leven geschonken aan een lichting jongen. Een klassiek geval van parthogenese, in iets minder deftige termen ook te omschrijven als maagdelijke geboorte. Hoewel de jonkies verdraaid veel op Zebedee lijken, zijn het geen klonen die genetisch geheel identiek zijn aan hun moeder. Onder ongewervelde dieren is parthogenese een bekend fenomeen, terwijl ook hamerhaaien, bamboehaaien en zwartpunthaaien in het verleden al bewezen op aseksuele wijze voor natuurlijk nageslacht te kunnen zorgen. Tot op heden is er echter nog geen haai bekend die het kunstje net zo vaak heeft geflikt als Zebedee.
Overlevingsstrategie
Wetenschappers denken dat haaien soms overgaan tot aseksuele voortplanting om schaarse tijden gemakkelijker het hoofd te kunnen bieden. Het vergt minder energie dan seksuele voortplanting en stelt haaien bovendien gemakkelijker in staat om nieuwe gebieden te koloniseren. Een zwervende vrouwtjeshaai hoeft immers niet eerst een partner te gaan zoeken voordat ze over kan gaan tot voortplanting. Hoewel Zebedee de eerste geobserveerde haai is die vier jaar op rij nageslacht ter wereld brengt zonder de hulp van een mannetje, denkt marien bioloog Demian Chapman dat parthogenese een wijdverbreid fenomeen is in de nog grotendeels voor het menselijk oog verborgen haaienwereld. En voor iedereen die nu denkt dat de haaienbescherming op een lager pitje gezet kan worden omdat vrouwtjes toch spontaan jongen kunnen baren: die vlieger gaat helaas niet op, want parthogenese op massale schaal leidt tot inteelt en op den duur dus ook tot haaien met een zwakker immuunsysteem en beduidend lagere overlevingskansen. In de natuur is het vooral bedoeld als een noodscenario dat moet voorkomen dat een soort gelijk in een vrije val belandt als er een tijdelijk gebrek aan mannetjes is.
Bron: National Geographic News
Lees ook:Maagdelijke geboorte vastgesteld bij netpython
Lees ook:Zebrahaai krijgt jongen zonder aanwezigheid van mannetje
Lees ook:Vrouwelijke Boa constrictor in staat tot maagdelijke bevalling
Lees ook:Haai bijt Australische surfer in tweeën
Lees ook:Haai aangespoeld op Terschelling